Magazyn6101

135

OPŁATY STEMPLOWE

gdyż pierwsze stwierdzają również czynności prawne i to czynności z zakresu prawa prywatnego. Różnica polega na tem, że w pierwszym przypadku opłacie podlega dany obrót tylko wtedy, gdy został ujęty w formę pisemną, w drugim opłacie podlega sama czynność prawna, bez względu na to, czy ją pismem stwierdzono czy nie. Takie ujęcie przedmiotów opłaty zostało podyktowane względami techniki podatkowej, a mianowicie uchwytnością, którą to cechę posiadają w większym stopniu pisma, niż czynności prawne pismem niestwierdzone, które zatem ograniczyły się na umowie ustnej. W cytowanych niżej siedmiu wypadkach ustawodawca zdecydował się opodatkować pewne czynności, choćby pismem nie stwierdzone, gdyż rodzaj względnie sposób wykonywania tych czynności, jak również charakter kontrahentów gwarantuje dostatecznie uchwytność opłaty i skuteczność kontroli ze strony władzy skarbowych.

Są to czynności następujące:

1.    Sprzedaż drogą licytacji rzeczy ruchomych, dokonana przez przedsiębiorcę zawodowo zajmującego się licytacjami (art. 71, ustęp 2).

2.    Obrót papierów wartościowych, jeżeli choćby jeden z kontrahentów wykonywa czynności bankowe, jak również dokonany za pośrednictwem maklera giełdowego (art. 75, ustęp 4).

3.    Umowa o najem lub przedłużenie najmu skrzynki depozytowej (art. 89, ustęp 1).

4.    Wpłaty i wypłaty w zakładach ubezpieczeń, dokonane z tytułu stosunków ubezpieczeniowych (art. 96, ustęp 1).

5.    Umowy ubezpieczenia, zawarte z zagranicznym zakładem ubezpieczeń, nie mającym zezwolenia na działalność w Polsce (art. roi, ustęp 1).

6.    Wpłaty na udziały, dokonane przez członków spółdzielni (art. 103, ustęp 1).

7.    Przeznaczenie do działalności w Polsce kapitału zakładowego, dokonane przez spółki i inne zrzeszenia gospodarcze zagraniczne, działające na obszarze Polski.

Zresztą we wszystkich tych przypadkach czynność prawna będzie stwierdzona nadto jednym lub nawet kilku pismami (księgami handlowemi), które umożliwiając kontrolę danych obrotów, zwalniają ustawodawcę od trudnej i niebezpiecznej w tym przypadku definicji właściwych pism, jako formalnych przedmiotów wymiaru. Pismo, stwierdzające zawarcie umowy, podlega opłacie nie-tylko wówczas, gdy podpisały je obie strony, lecz także wówczas, gdy po podpisaniu przez jedną stronę wręczono je stronie drugiej, bądź przedstawiono sądowi celem dokonania wpisu w księdze wieczystej, bądź sporządzono lub uwierzytelniono sądownie lub notarjalnie. Podane wyżej okoliczności, stwierdzające umowę w zakresie u. o. s. a więc: wręczenie pisma drugiej stronie, przedstawienie tegoż sądowi celem wpisu w księdze wieczystej, bądź sporządzenie lub uwierzytelnienie pisma sądownie lub notarjalnie — uzasadniają tylko w tych przypadkach pobranie opłaty od właściwego pisma, gdy strona druga, która umowy nie podpisała, nie twierdzi, że pismo odnośne nie jest objawem zgodnej woli kontrahentów, gdyż sporządzono je jednostronnie bez uprzedniego porozumienia się z nią jako stroną drugą, a władzy skarbowej nie udało się, choćby przez facta concludentia udowodnić nieprawdziwości tego twierdzenia.

4. Treść i forma pisma. U. o. s., przyjmując zasadniczo pisma jako przedmiot wymiaru, tem samem usankcjonowała zasadę, iż w stosunkach prawnych pomiędzy podatnikami a Skarbem Państwa obowiązuje w dziedzinie opłat stemplowych tylko to, co stwierdza pismo. Okoliczność, iż treść pisma nie stwierdza wszystkich istotnych elementów danej czynności prawnej (esen-tialia negotii) powoduje przeto nieważność właściwego pisma jako przedmiotu wymiaru. Treść zatem pisma, bez względu na tegoż nazwę, decyduje wyłącznie o opłacie stemplowej i wszelkie wyjaśnienia stron, o ile są niezgodne z treścią pisma, nie mają żadnego znaczenia i nie mogą być brane pod rozwagę przez władze skarbowe przy ustalaniu wysokości należnej opłaty stemplowej. Również niema znaczenia, jaki był cel wystawienia pisma jako przedmiotu wymiaru, a w szczególności, czy pismo miało stwierdzać oświadczenie woli konstytutywnie, czy też tylko deklaratoryjnie; w obu bowiem przypadkach pismo podlega należnej opłacie stemplowej, o ile tylko zawiera odpowiednią treść. Konsekwencją powyższej tezy jest, zawarte w końcowym ustępie art. 6 u. o. s., postanowienie, że za podstawę wymiaru opłaty od pisma, stwierdzającego umowę bierze się wartość całego przedmiotu umowy, choćby z treści pisma wynikało, że umowa została już częściowo lub całkowicie wykonana przed sporządzeniem pisma. Wyjątek od tej tezy stanowią tylko pisma z rozdz. XXI t. j. obligi- Uroczystą lub pół-uroczystą formę pisma (t. j. sporządzenie lub uwierzytelnienie sądownie albo notarjalnie) przewiduje u. o. s. tylko w art.