5.2. Sądy administracyjne - zajmują się sprawami administracyjnymi, np. odwołania od decyzji prezydenta miasta. Istnieje droga administracyjna, jeśli się ją wyczerpie można się również zwrócić do sądów takich jak:
5.3. Sądy wojskowe - sądy karne, dotyczą żołnierzy, pełniących służbę wojskową
6. Sąd najwyższy - może pełnić rolę III instancji, można do niego wnosić instancje kasacyjne. -> może nie przyjąć kasacji, albo ją oddalić, lub przychylić się do wniosku zmieniając orzeczenia, ale często zwraca podjęte przez sądy niższej instancji decyzje do ponownego rozpatrzenia.
7. Trybunał konstytucyjny - sąd badający zgodność aktów niższego rzędu z aktami wyższego rzędu (porównuje przepisy). Działa na wniosek odpowiednich organów, lub organizacji społecznych (takich jak związki zawodowe, - ale tylko w zakresie przepisów, które ich dotyczą).
obywatel może złożyć skargę konstytucyjną, gdy zostają wykorzystane wszystkie możliwości, można wtedy zaskarżyć przepis, na mocy, którego zostały podjęte wcześniejsze decyzje.
8.1. Europejski trybunał sprawiedliwości jest w nim sąd I instancji, działający jako pierwsza instancja -4 stosuje prawo wspólnotowe (siedziba w Luxemburgu).
8.2. Europejski trybunał praw człowieka - jest instytucją powołaną przez radę europy, na podstawie europejskiej konwencji praw człowieka, działa na jej podstawie na podstawie złożonej do niego skargi (siedziba w Strasburgu).
9.1. Ustalenie okoliczności - służą do tego środki dowodowe:
9.1.1. Różnego rodzaju dokumenty - wszelkich form utrwalenia treści, sposób utrwalenia jest dowolny (plany, mapy, dokumenty zapisane słownie, zdjęcia, filmy, nagrani itd.)). Dokumenty dzielą się na prywatne (same je tworzymy) i urzędowe.
9.1.2. Źródła osobowe - informacje przekazywanie przez człowieka, np. zeznania świadków (zeznania stron - w procesie cywilnym)(wyjaśnienie oskarżonego - w procesie karnym, nie ma obowiązku mówienia prawdy © )
9.1.3. Opinie biegłych - mają charakter dokumentów, ale biegły może być też przesłuchany ustnie, wydawane w oparciu o pewien przedmiot, który zostaje przez biegłego zbadany, biegły sporządza opinię -> ma to zastosowanie i w sprawach karnych i w sprawach cywilnych.
9.1.4. Eksperyment procesowy - odtworzenie przebiegu wydarzeń (stosowany rząd ko)
9.1.5. Wizja lokalna - częściej stosowana,
9.1.6. Dowód powiązany z wyjaśnieniami - np. badanie na wykrywaczu kłamstw, ale nie może być uważany jako jedyny dowód, trzeba mieć inne dowody, czyli nie może być samoistny.
9.1.7. Kwestia przyznania - jedna strona podnosi fakty podane przez drugą stronę, są okoliczności zgodnie podane (przyznane przez daną stronę) i okoliczności sporne.
9.1.7.1. Sąd opiera się na tezach przyjmowanych przez strony inaczej niż w prawie karnym, gdzie przyznanie się nie jest żadnym dowodem, gdyż trzeba mieć inne dowody (w krajach anglosaskich jest inaczej).
9.3. Dokonanie subsumcji - powiązanie, (znalezienie dyspozycji)
9.4. Skonkretyzowanie dyspozycji - określenie jak konkretny adresat ma się zachować w świetle określonego przepisu.