185
watę, w brzegu czerwonawo i kątowato ząbkowane, z wierzchu jasno - zielone i nagie, spodem z młodu biało kutnerowate a późniśj miękko - włosiste, — na ogonkach długich, rozszórzonych pochwiasto w podstawach, z młodu także kutnerowatych, a z czasem nagich; głąbiki liczne, wczesne, wzniesione, obłe, dęte, biało wełniste, łuskowato - dachówkowato przysadeczkowe, czerwonawe, 1 koszyczkowe; koszyczki blisko 1'' w średnicy; kielichokrywy z łatek równowązko-lan-cetowatych, równych kwiatkom, brzegiem błoniastych a w końcach czerwonawych; kwiatki blado-żółte, środkowych zaledwie 20 a promieniowych 200; ziarnczaki o puchu bardzo długim i biało-jedwabistym.— Nader pospolity wszędzie po glinkach, i to najwięcój w miejscach wilgotnych; kwitnie w marcu i kwietniu.
Jeszcue do dziś dnia (ale najwięcej od ludu) używanymi bywają korze*l, ziele i kwiaty Podbiała lub Kopyta kotlekiego— radix, berba et flores Farfarae v. Tussilaginis v. Ungulae caballi-uae jako gorzko-klćjowate, wewnętrznie w zastarzałych nieżytach płuc, a zewnętrznie na wrzody i rany: świćży zaś sok zachwalają w zołzach.
RODZAJ 158. Oman Jlnula Gart.].— Koszyczek wielokwiatkowy; kwiatki promieniowe 1 szeregowe, języczko-wate lub prawie - rurkowate, żeńskie albo płonne, 3wrębne; środkowe rurkowate , obupłciowe, 5zębne. Kielichokrywa kilkoszeregowa, dachówkowata. Osadnik nagi, płaski lub nieco wypukły. Główki w podstawie 2szczetne. Ziarnczaki obie lub tćż 4graniaste. Puch 1 szeregowy, włosko waty, szorst-kawy.
Gat. 1. O. prawy [I. Helenium LlN.I, także Dziewiosi-łem mieniony. W. t. 182.— Ziele trwałe. Kłąb pionowy, gruby, nieco obrączkowany, gałęzisty, zewnątrz ciso - czerwonawy a wewnątrz białawy, tu i owdzie z korzonkami włóknistymi. Łodyga do 6' wzniesiona, gruba, obła, rowkowana, cokolwiek szorstkawo - kosmata zwłaszcza ku wierzchołkowi, gdzie często dzieli się na krótkie gałązki kwiatonośne. Liście korzeniowe podłużnie-jajowate, (1' i 5"), zwężające się w ogonek, tępe lub kończyste, z wiórzchu zielono i krótkowłose , spodem szaro - kutnerowate, nierówno i tępo a gęsto ząbkowane, lekko pomarszczone; łodygowe znacznie rnnićj-sze, (6" i 3"), lecz jeszcze zwężone w króeiuchny ogonek; a najwyższe najmniejsze, prawie-sercowato obćjmujące łodygę i kończyste. Koszyczki pojedynczo na końcu łodygi i gałązek, do 3” w średnicy; z łatkami kielichokrywy zewnę-trznemi listkowatemi, wielkiemi, z podstawy jajowatej lance-towato-kończystemi, prawie-ząbkowanemi, szaro-kutnerowate-mi, odstającemi,—• pośrednicmi tępo-lancetowatemi i nastro-szonemi,—-a wewnętrznemi prawie-łopatkowato zwężonemi, suchemi i cisemi; z kwiatkami złoto żółtymi. Ziarnczaki mo-