FizykaII17001

164

w praktyce, grając smyczkiem na tak zwanych skrzypcach żelaznych, które składają się z żelaznych lub stalowych prętów czyli sztyftów, jmwbijanych pionowo w rodzaj podstawki kształtu półkolistego, umieszczonej na denku próżnej skrzynki dla większego rozdźwięku. Długości ich są nierówne i ustanawiaj? się według skali diatonicznej. Chociaż tu z każdegrrpręta z osobna można dobyć ton smyczkiem, jednak wzajemne położenie ich dozwala grać tylko melodye miernogo ruchu.

Pręty na obu końcach wolne wprawia się w drganie w cymbałach, czyli tak zwanej harmonice słomianej {Fig 74). Składa

Fig. 74.

się ona z wązkich drewienek równoległościennych, ułożonych na powrósłach, na których się gra dwiema pałeczkami drewniane mi, albo z wązkich a długich tafelek szklaunych łub metalowych, spoczywających podobnież w miejscach obu swoich węzłów na powrósłach, albo na innej jakiej miękkiej podkładce. Do szklannej harmoniki używa się młoteczków korkowych, .grubość zaś i długość tych prętów i tafelek dobiera się tak, aby kolejno wydawały tony gamy diatonicznej przy uderzeniu młoteczkiem W Mozarta operze '.Flet cza-rodziejski“ używa się zwykle takiego instrumentu jako muzyki z dzwonków ptasznika Papageno. Nareszcie odbywają się takie poprzeczne drgania prętów w grających zegarkach i tabakierkach i t. p. Sprężyny metalowe, utwierdzone na jednym końcu, by wają mocno naginane i po^wykonaniu pewnej ilości drgań powracając znowu do spoczynku i wydając przytem bardzo przyjemne tony, wygrywają różne kawałki muzyczne. U prętów, należących do składu cymbałek i słomianej harmoniki, grubość w porównaniu z długością i szerokością jest nieznaczna-