52
Polskiego z d. 21 Września 1815 r. utworzony został sąd najwyższej instan-cyi. Attrybucyje jego w sprawach cywilnych wskazane zostały artykułem 3-im tejże ustawy; co zaś do spraw kryminalnych, artykuł 4 postanowił: że rozpoznawanie rekursów kassacyjnych, naprzeciw wyrokom w sprawach przez . sądy karne wydanych, zostawia się sądowi apellacyjnemu. Taki sposób postępowania trwał do d. 6/,8 Września 1843, w którym przez ukaz najwyższy utworzone zostały senatu rządzącego warszawskiego departamenta IX i X fob.), oraz ogólne zebranie tychże departamentów. A. WL W.
Sąd Ostateczny. Każdy człowiek w chwili swojej śmierci, staje przed trybunałem Boga i ulega sądowi szczególnemu, na którym los jego w życiu przyszłem nieodwołalnie jest rozstrzygnięty. Sąd, pod który idzie dusza, zaraz po swem rozłączeniu się z ciałem, które ożywiała, nazywa się sądem szczególnym, ponieważ odnosi się wyłącznie do tej duszy; ona jedna ulega jemu i ten sąd nie rozciąga się do innych dusz. Dusza ta jest sądzoną: według złego które uczyniła, które uczynić dopuściła, wredług dobrego, które uczyniła. Dusze po sądzie szczególnym idą do raju, albo do piekła, albo do czysca, jeżeli pozostał jej jeszcze jaki grzech do zgładzenia. — Przy skończeniu świata, będzie Sąd ostateczny, powszechny, albo ogólny: tak go nazywają, ponieważ wszyscy ludzie, bez wyjątku, stawią się i sądzeni na nim będą; nazywają go ostatecznym, ponieważ nie będzió po nim żadnego już więcej sądu. Wszyscy ludzie, jacy tylko żyli od początku świata, zgromadzeni będą w jednem miejscu, na Jozafatowej dolinie: „Zgromadzę wszystkie narody, mówi Pan u Joela proroka, i sprowadzę je na donnę Jozafat i będę się tam z nimi sądził o lud mój (Joel, III, 2). Tu zatem, na tej donnie, leżącej u podnoża góry Oliwnej, zgromadzony będzie ród ludzki, przy skończeniu świata; tu da się słyszeć potężny głos, który każdemu wymierzy karę lub nagrodę. Szczupła liczba wybranych będzie zrazu pomięszana i jakby w ,edno zlana z ogromnym tłumem potępieńców; lecz aniołowie przyjdą i oddzielą zboże od plew, kąkol od dobrego ziarna, to jest dobrych od złych. Wówczas Syn Człowieczy, Jezus Chrystus, okaże się w całym blasku chwały swojej, obleczony potęgą i majestatem; unosić się będzie na jasnym obłoku, poprzedzany przez chorągiew krzyża; czarci będą u nóg jego, gotowi pochwycić łup, który im będzie wydany na całą wieczność (Habakak. III, 5). W tym dniu, nazwanym dniem Pańskim, objawi się sumienie wszystkich ludzi i przedstawioną będzie, w oczach całego świata, księga, gdzie są zapisane latami, dniami, godzinami, wszystkie zbrodnie, wszystkie nieprawości, wszystkie cnoty i wszystkie dobre uczynki. W tym strasznym dniu, odsłonione będą przed obliczem wszystkich zgromadzonych pokoleń, najskrytsze myśli, najtajemniejsze żądze, a obok nich tyle cnót ukrytych, tyle dobrych uczynków, które tylko samego Pana miały za świadka. Po skończonym głośnym rachunku sumienia, Jezus Chrystus wyda wyrok nieodwołalny, który rozstrzygnie na zawsze los wszystkich ludzi: „Pójdźcie błogosławieni Ojca mego,” rzecze do wybranych, stojących po prawicy jego, „otrzymajcie królestwo wam zgotowane, od założenia świata.” A obracając się ku lewicy, rzecze grzesznikom: „Idźcie odemnie, przeklęci, w ogień wieczny.” Po sądzie ostatecznym, sprawiedliwi czyli wierni wzniosą się ku niebu, aby wiecznie byli szczęśliwi, szczęściem samegoź Boga i upajali się potokami własnej rozkoszy; źli, przeciwnie, strąceni będą w przepaści piekielne, aby wiecznie cierpieli męki, pospołu z czartami; to się nazywa śmiercią wieczną, ponieważ na zawsze będą pozbawieni Boga. Czyściec trwać będzie tylko do skończenia świata; po sądzie ostatecznym będą tylko: raj dla wybranych, a piekło dla potępionych. L. B