page0059

51

Sącz Stary — Sąd najwyższej instancyi

łyiH kościele dwiema wysokiemi ozdobionym wieżami, który wraz z należącym don klasztorem franciszkanek (ś. Klary) obwiedziony jest wysokim murern, spoczywa błogosławiona Kinga. Rząd austryjackl w r. 1781 wszystkie dobra i dochody klasztoru, wraz z ich prawami zajął na fundusz religijny. Nowicy-jat zamknięto, przywileje i archiwum klasztorne przewieziono do Lwowa, a srebra kościelne w r. 1811 zabrano na potrzeby toczącej się naówczas wojny. Wskrzeszony na nowo zakon, zajmuje się teraz wychowaniem dziewcząt, których *00 przeszło przebywa rocznie. Zakonnice żyją podług dawnych ustaw, obchodząc uroczyście pamiątkę zgonu swej fundatorki. Cela w której mieszkała zamieniona jest na kaplicę. Zabudowania klasztorne rozciągają się w czworobok, tak iż kościół zamyka jeden bok tego czworokąta. W murze klasztornym widać jeszcze strzelnice, a nawet jedna baszta w całości się dochowała; był więc obronny. Zdała klasztor ma postać warowni panującej nad miastem. Wstępując w progi świątyni, zasługują najpierw na uwagę główne kamienne gotyckie odrzwia, z napisem: S. L. A. D. 1597. Wielki ołtarz zdobi piękna wypukło-rzeżba na srebrnej blasze, wyobrażająca Trójce Ś. Po obu stronach tego ołtarza śliczne obrazy ś. Klary i ś. Walentego, włoskiego pędzla. Boczne ołtarze uderzają wytwornie rzeźhionemi ozdobami. W kaplicy ś. Kunegundy, w kamiennym prostym sarkofagu, przechowały się prochy tej świętej kraju patronki, w 300 lat po śmierci tu przeniesione, teraz umieszczone na ołtarzu za szkłem. Nad wszystl ie jednak rzeźby, które ten kościół aż do przesytu posiada, najgodniejsza uwagi, wytwornie drzewo-rzeźbiona ambona, zbudowana r. 1071. Klasztor miejscowy posiadał wielkiej bibliograficznej wartości, od r. 1830 zatracony rękopis Długosza Zycie ś. Kinegundy; jednakże r. 1846 był on w roku umierającego ks. Głowackiego z Poronina; później znów ślad jego zaginął. Miedzy latami 15*6—1530 była tu drukarnia Jana z Sącza. Tu się także urodził sławny alchemik polski w XVI wieku Michał Sędziwój (ob.). Dziś liche to miasteczko i przez samych chrześcijan zamieszkane, liczy 4,700 mieszkańców; posiada magistrat, ratusz przerobiony z klasztoru ks. franciszkanów i szkoło. Herb miasta: Orzeł biały jednogłowy, na tarczy w polu pół ponsowem, pół niebieskiem. Kilka domów w owym staropolskim, gościnność poili leniami ceehnjącym stylu, tu i owdzie rozsiane, zwracają uwago przechodnia.    C. B.

Sąd apellacyjny. Instytucyja ta, utworzona po ogłoszeniu księztwa Warszawskiego przez Napoleona I, jest wypływem francuzkiego Kodexu postępo-wanta .sądowego cywilnego, obowiązującego w królestwie Polskiem, na zasadzie ustawy z d. *7 Stycznia 1808 r., oraz artykułów 8 i 10 organizacyi sądownictwa z tegoż roku. Attrybucyje i sposób postępowania przed tą instytu-cyją sądową, wskazane są Księgą III części pierwszej Kodewu postępowania sądowego cywilnego.    K. HI. W.

Sąd bOŻy, oh. Ordalija.

Sąd kaSSacyjny. Postanowieniem króla saskiego a księcia warszawskiego z d. 3 Kwietnia 1810 r., zatwierdzoną została organizacyja sądu kassacyj-nego. Instytucyja ta trwała do 1 Lutego 1813 r., a attrybucyje jej wskazane zostały artykułem 10 wzmiankowanego postanowienia. Następnie uchwałą Rady najwyższej księztwa Warszawskiego z d. 22 Marca 1814 r., attrybucyja sądu kassacyjnego, co do spraw kryminalnych, przalaną została na sąd apella-cyjny (ob.); sprawy zaś cywilne nie podlegały instytucyi kassaeyjnej.

K. Ul W.

Sąd najwyższej instancyi. Ustawą rządu tymczasowego, królestwa

40*.