page0098

90

Schiller — Schilter

kiej uroczystości w Warszawie, J. I. Kraszewski i Dr. W. Fecht odczytali rozprawy o życiu i pismach Schillera. Mowa Kraszewskiego przełożona na język niemiecki przez p. Gustawa Dittmann, dyrektora kolei żelaznej warszawskó-wiedeńskiej wyszła w I] arschauer Zeitung z r. 1859 i w osobnej odbitce pod tytułem: Reden zur Schillerfeier in Warschau am 10 jS'ovember 1859. Z utworów jego prawie wszystkie przełożono na europejskie języki. W polskim posiadamy: Ballady i poezyje tłomaczone przez A. Garczyńskiego (Bochnia, 1814); Michał Budzyński wydał Dzieła dramatyczne (Lipsk, 1850, t. I), Żywot- Schiller'a, Oblubienica z Messyny, Intryga i miłość; (tom 2-gi), Don Karlos; (tom 3-ci), Maryja Stuart, Rozbójnicy, (tom 4-ty); Wilhelm Tell i Fiesho. Oblubienica Messeusha znalazła drugiego tłomacza w B. F. T. (Trentowskim, wyd. Wileńskie, 1844). Dziewicę Orleańską przełożył Andrzej Brodziński (Warszawa, 1821) i Antoni Edward Odyniec (Wilno, 1844). jSfaryję Stuart, przerobioną przez Lebruna, tłomaczyłz francuzkiego, Bruno hr. Kiciński (Warszawka, 1830). Trylogiją, Obóz Wall en steina. Dwaj Picco-Inminijowie i Śmierć Wallensteina tłomaczył J. N. Kamiński (Lwów, 1837). Z pod jego także pióra wyszły przekłady Pieśni o Dzwonie, Hymnu do radości, Rezygnacyi, Murka, Ideałów, Rękawiczki. Tę ostatnio wymienioną balladę, tłomaczył także Adam Mickiewicz. Poezyje liryczne Schillera, pięknym przyswojone wierszem, znajdują się w^r Tworach J. D. Minasowicza (Lipsk, 1844, tomów 4). F. H. Lewestam przełożył.* Listy o wychowaniu estetycznem człowieka, tudzież rozprawy o wzniosłości, o sztuce tragicznej, o moralnej korzyści estetycznych obyczajów (Warszawa, 1843). Z dzieł historycznych Schillera posiadamy przekład Historyi wojny trzydziestoletniej.    Ad. Gr.

Schilling (Fryderyk Gustaw^r), jeden z najobfitszych powieściopisarzy niemieckich, urodził się w* Dreźnie 1766 r. W młodym wieku jako uczeń szkoły artylleryi wstąpił do służby wojskowej, którą w r. 1809 opuścił w stopniu kapitana. Później osiadł w Dreźnie, gdzie się oddał pracom literackim. Umarł r. 1839. Pierwszem jego dziełem był dramat Plisę Kolmar. Z wielkiej liczby pism jego odznaczają się romanse komiczne żywem i sw obodnem przedstawieniem; jednakże Schilling, usiłując głównie przypodobać się ogółowi publiczności, nigdy się nie wzniósł do wyższej twórczości poetycznej. Ogólny zbiór dzieł jego, Sammtliche Schriften wydany był w Dreźnie w 50 tomach (1810), później w 44 tomach (1827); ostatnie wydanie w 80 tomach (1839).

Schilling (Gustaw), muzykograf niemiecki, urodził się w Hannowerze, 1805 r. W muzyce kształcił się pod kierunkiem swego ojca pastora i organisty, w naukach na uniwersytecie w Getyndze i Halli. W 1830 r. osiadł w Stuttgarcie jako dyrektor szkoły muzycznej, dla której napisał i wydał: Musikalisches Handwórterbuch i Unieersal Lexikon der Tonkunst (Stuttgart, 1835—1840, t. 7), uważany za najdokładniejszą z prac tego rodzaju. Jest także autorem dzieła: Versueh diner Philosophie in der Musik (Moguncya, 1838), i Polyphonomos (Stutt. 1839), dzieło podające zasady harmonii.

Schilter (Jan), Sas, adwokat i professor prawa w akademii strazburgskiej urodził się w Peges w^r Misnii, r. 1632. Umarł w Strasburgu 1705 r. Wydał dzieła: Exercifationes thenretico-practicae obejmujące praktykę prawa rzymskiego w sądach niemieckich (1672), Instytucyje prawa kanonicznego, zastosowane do użytku kościołów protestanckich (Strasburg 1681 i 1721); Siedm ksiąg o wolnościach kościołów niemieckich; Instytucyje prawa narodów i prawa rzymskiego (1685); Hernieni modesti Fragmentu commenlario illustrata, gdzie dowodzi, że małżeństwo zrywa się skutkiem cudzołóztwa; Codex juris