page0126

118

Rheims — Rhode-Island

W d. 13 Marca 1813 r. Francuzi pobili pod tem miastem Rosayjan, przyczem poległ generał Saint-Priest.

RhetiCHS (Joachim Jerzy), słynny matematyk i astronom, urodził się d. 16 Lutego 1514 r. w Feldkirch, w kraju Gryzonów, zwanym po łacinie Hhaetia, zkąd poszło jego nazwisko. Okoliczności życia jego są nieznane, wiadomo tylko, że był professorem matematyki w Wittenbergu wtedy, kiedy Kopernik wystąpił ze swoim systematem świata i zaraz potem opuściwszy swoje katedrę, udał się do tego wielkiego człowieka, stał się jego uczniem i przyjacielem i pierwszy odważył się światu ogłosić, że odkrycie Kopernika jest niezaprzeczoną prawdą; lecz czas jeszcze nie był przyjazny i teoryja Kopernika dopiero w końcu XVII wieku zyskała powszechne uznanie. Nauka zawdzięcza Rhe-tious’owi liczne i ważne przysługi; on pierwszy wprowadził sieczne do trygo-nometryi; umarł w Kaschau d. 4 Grudnia 1576 r. Dzieła jego drukiem ogłoszone są: Narratio de libris rewluUonum Copernici (Gdańsk, 1540); Oratio-nes de astronomia et geometria et de pkysica (Norymberga, 1542), dzieło bardzo rzadkie; Opus palatinum de triangulis, wydane powtórnie przez Bartłomieja Petryka, pod tytułem: Tkesaurus mathematicus (1610); Montucla mówi o tem dziele, jako o prawdziwym skarbie wiadomości matematycznych i najznakomitszym pomniku wytrwałości ludzkiej.

Rheza (Ludwik Jan), doktor filozofii i teologii, professor historyi kościelnej od 1802—42 r. uniwersytetu, dyrektor seminaryjum litewskiego w Królewcu, zmarły tamże w r. 1843. Jest autorem szacownych dzieł do piśmiennictwa i języka litewskiego, takiemi są: 1) Geschichte der Uthuaniscken IFbet, ein Beitrag zur Religionsgeschickfe der nordischen YoUter (Królewiec, 1826, w 8-ce).    2) PkUologisch-hritische Anmerkungen zur Uthuaniscken Bibel

ais Erlauterung bei. der neuen Ausgabe veranstalteten Umarbeitung des Uthuaniscken Textes (tamże, 1816—24; tomów 2, w 8-ce).    3) Dainos oder

lithuiinische Volkslieder (tamże, 1825) Zbiór ten pieśni litewskich poprzedza rozprawa o budowie rytmicznej tych pieśni i ich znaczeniu. Wydanie drugie poprawne i pomnożone przez Kurschata, wyszło w Berlinie 1843 r. w 8-ce. Pieśni te wcielił obok innych do swego zbioru i now^remi pomnożył Nessel-man (ob.). Wydał nadto zbiór swych poezyj, pod tytułem: Prutena i zostawił tłómaczenie litewskie Biblii; przełożył także na niemiecki język i wydał wraz z tekstem oryginalnym poemat litew^rski Donalejtysa Pory ro/ru. F. M. S.

Rhianos, poeta grecki, rodem z Beny, na wyspie Krecie, żyjący około r. 240 przed J. Chr., niewolnik wyzwolony, później dozorca palestry. Poetyczną swą sławę zawdzięcza Rhianos dwóm znakomitym epopejom, z których pierwsza, pod tytułem: Herahleia, obejmowała 14 ksiąg; druga, pod tytułem: Messeniaha, składała się z 6 pieśni, oraz kilku poematów treści historyczno-geograficznej, jak np. Tkessali/ra, Ac-haiha i Ełiafra, jako też kilku pomniejszym, zamieszczonym w' antologii greckiej. Obok tego zajmował się gramrna-tyką i krytyką; zostawił mianowicie szacowaną przez starożytnych recenzyję Iliady Homera. Pozostałe po nim fragmenta zebrał i objaśnił niemiecki filolog Saal (Bonn, 1831).    F. H. L.

Rhode-Island, najmniejszy ze Stanów Zjednoczonych północnej Ameryki, ale po Massachusetts najgęściej zaludniony, obejmujący na 62²/₃ miląch kw. najzdrowsze i najrozkoszniejsze okolice Ameryki. Stan ten składa się z trzech wysep większych w zatoce Narraganset i z dwóch nadbrzeży po obu stronach tejże zatoki; graniczy od wschodu i północy z Massachusets, od zachodu z Connecticut, a od południa z Oceanem. Podzielony jest na pięć hrabstw i w r. 1860