page0152

144

Big! — Rigny

akich. Jej pochyłości od strony jeziora Cug są zimne,nagie i strome, na ścianach zaś ku południowi zwróconych rosną kasztany, drzewa migdałowe i figowe. Góra ta składa się z pokładów brekczyi i piasków ca, naprzemian idących; warstwy te przy podstawie Rigi są grube na stóp 50—60, wyżej zaś grubości 30 stóp dochodzą. Mnóstwo ścieżek i dróg dla pieszych i jezdnych prowadzi na szczyt tej góry, z których idąca przez Weggis jest najpowabniejsza. Na pochyłości znajduje się dom shroiuenia (Klosterli), zbudowano też liczne domy dla podróżnych. Jeszcze wyżej podróżny napotyka oberże: zimnej kąpieli, stopień na Rigi (Rigistaffel) a na samym wierzchołku Rigikulm; zląd przedstawia się widok na całą wschodnią i północną Szwajcaryją, aż wgłąb Szwabii, na Jura aż do Biel, na Alpy aż do Jungfrau w kantonie Berneńskim i na 10 większych i 7 mniejszych jezior. Wschód i zachód słońca z tego punktu przedstawia widok wspaniały, sprawiający przejmujące wrażenie. Świeże górskie powietrze, połączone z użyciem serwatki wielu chorym sprawia ulgę w cierpieniach. Ruinę Scheideck leżącą na południowej pochyłości góry powyżej Gersau, od wielu już lat urządzono na zakład kąpielny i serwatczany, przez licznych chorych uczęszczany.

Rigny (Henryk, hrabia), francuzki vicc-admirał i członek rady ministrów, urodzony 1783 r. w Lotaryngii, w młodocianym wieku wszedł w służbę do marynarki. Podczas powstania Grekówr znajdował się na Wschodzie jako kapitan flotty, we francuzkiej eskadrze. Gorliwie popierał sprawę grecką, w r. 1825 został kontradmirałem, a w r. 1827 jako admirał otrzymał dowództwo całej marynarki francuzkiej na morzu Śródziemnem. Złączywszy się z siłami mor-skiemi angielską i rossyjską, pod przywództwem Codringtonhi, ineztw'em swo-jem wielce przyczynił się do zwycięztwa pod Navarino (ob.) w d. 20 Października 1827 r. W r. 1829 był prefektem morskim w Tulonie, potem dowodził francuzką marynarką na Wschodzie. Po rewolucyi francuzkiej w r. 1831, pod ' Perier’em objął ministeryjum marynarki i na tern stanowisku wyświadczył wiele dobrego. Po wystąpieniu księcia Broglie z gabinetu (w Kwietniu 1834), objął także wydział spraw zagranicznych i wtedy podzielił całkowicie doktrynerski system swoich kolegów. Dnia 10 Listopada 1834 r. w-raz z innymi wziął uwolnienie, lecz gdy nowy rząd Bassan’a nie utrzymał się, d. 18 Listopada znowu został ministrem spraw zagranicznych. Gdy w Marcu 1835 roku książę Broglie objął kierunek wydziału spraw zagranicznych, Bigny został ministrem stanu bez w^rydziatu, lecz zarządzał wydziałem wojny aż do przybyci-mnrszałka Maison. Wkrótce potem otrzymał nadzwyczajne poselstwo do Nea-apolu, lecz był odwołany, bo niewiele wskórał. Zył potem w Paryżu i umarł tam dnia 7 Listopada 1835 roku. — Rigny (Alexander, hrabia), generał francuzki, brat poprzedzającego, należał od roku 1807 do wyprawy polskiej i anstryjackiej; po bitwie pod Wagram został adjutantcm Snchefa, który go z sobą zabrał do Hiszpanii. W r. 1813 mianowany szefem szwadronu, wysłany był przez Napoleona do Saksonii. Tu pozostając w sztabie głównym księcia Neufszatelu uczestniczył w bitwie pod Lipskiem i raniony dostał się do niewoli. Potem w r. 1823 miał udział jako pótkownik wyprawie hiszpańskiej, został marszałkiem polnym, a w r. 1836 otrzymał rozkaz wzięcia udziału w wyprawie na Konstantynę. Tam w Październiku zastał wojska francuzkie w Algierze, lecz marszałek Clausel przyjął go nie bardzo przychylnie, musiał wiec przyjąć dowództwo przedniej straży. Chociaż w trudnem jego położeniu nic mu zarzucić nie można było, Clausel przypisał mu jednak chybienie vvyprawv i obwinił go przed publicznością i przed rządem o niesu-