page0019

a nawet występki innych. Pod wpływem tego „serdecznego" nastroju zjawia się u nich nieopatrzna chęć do wynurzania się przed kimbądź, uniemożliwiająca im utrzymanie czegokolwiek w tajemnicy, często wbrew własnym interesom i własnemu szczęściu.

Z tej nieoględności wynika także ich łatwowierność, która czyni z nich ofiary wyzysku i sprytu innych. Rozpowszechnione są pomiędy nimi wierzenia, zabobony i gusła jeszcze z czasów pogańskich. Przedstawiają nader podatny materyał dla wszelkiej działalności agitatorskiej, politycznej lub społecznej, lecz z powodu swojej zmienności i wrażliwości, przechodzą łatwo i bezkrytycznie do obozów innych, a nieraz wręcz przeciwnych.

Tak więc wyobraźnia i uczuciowość wypełniają głównie swą treścią umysłowość Polaka. Zobaczmy teraz, jak się przedstawiają dalsze władze jego duszy, a mianowicie rozum i wola, oraz działająca energia.

Wskutek rozwiniętej wyobraźni posiadają Polacy doskonałą pamięć miejsca. Stąd też wszystkie nauki, działające na wyobraźnię i pamięć miejsca, mają łatwy przystęp do ich umysłów,natomiast nauki wymagające bystrości, przenikliwości i kombinacyi, przychodzą im znacznie trudniej i w dziedzinie tych umiejętności wykazują bardzo mało badaczy, a jeszcze mniej twórców. Do umysłu Polaka przemawia przedewszystkiem barwna powieść; nie pociągają go zwykle krytyczne i ścisłe.rozważania szczegółów, lub też oględne i mozolne budowania ogólnych praw.

http://rcin.org.pl

2*