page0229

227

uf.hgrweg.

niektóre tytuły, jak Hipparch, Teages, Charmidcs, K 1 ito-iont i t. d. zjawiają się po raz pierwszy w katalogu Trazy 11 a, t. j. w pierwszym wieku naszej ery, a to najdawniejsze o nich świadectwo jest oddalone od śmierci Platona niemal o cztery stulecia. Czy mamy jaki sposób, aby wypełnić ten długi przeciąg czasu ? Zdaje mi się, że choć w części dostarcza go Arystoteles.

Gdyby Grotę nie był zbyt olśniony swoją hipotezą o sprowadzeniu wszystkich dzieł Platona z Akademii do Aleksandryi przez Demetryusza Falerejskicgo, byłby niewątpliwie zbadał, które z nich cytowane są w pismach Arystotelesa. Bo największy z uczniów Platona, przepędziwszy przy nim lat dwadzieścia, musiał przecież znać jego spuściznę literacką. Ale prócz krótkićj uwagi, że Liceum posiadało prawdopodobnie tę spuściznę w odpisach, nie skorzystał Grotę z tego faktu, aby na nim oprzeć wiarogodność choćby tych pism, które nie znajdują się w katalogu Arystofanesa. Zadania tego podjął się Ueberweg w niepospolitćj rozprawie: »0 prawdziwości i następstwie pism piątońskich« ¹), w którćj z niemałym trudem zbadał wszystkie miejsca, gdzie Arystoteles wymienia prace swego mistrza pośrednio lub bezpośrednio. Że jednak starożytni przy cytowaniu rzadko podawali autora i książkę, a czę-ścićj tylko autora lub tylko książkę; niekiedy zaś ani pierwszego ani drugiej nie nazywali, lub też robili alluzye, mnićj lub więcej zrozumiałe czy do osoby autora czy do jego książki, uważałem za pożyteczne, według tych rozmaitych sposobów cytowania, zestawić wyniki badań Ueberweg’a w następującej tablicy:

’) Untersuchungen iiber die Echtheil und Zeitfolge Platonischer Schriften und iiber die Hauptmomente aus Plato’i Leben. Wien, 1861. Rozprawa ta uwieńczona przez Akademie wiedeńska, należy do najlepszych, jakie w naszym wieku napisano o tym przedmiocie. Chociaż autor w niektórych punktach zbyt surowym powoduje się krytycyzmem, ma jednak tę wielką zasługę, że na długo oczyścił atmosferę naukową Niemiec z ujemnych hipotez, któremi była przepełniona. Przed nim już Tren delen burg (Platonis de ideis et numerit doctrina ex Aristotele illustrata. Lipsiae 1826), Ze 11 er, (Platon. Studien. 7iibingen 1839 p 201 sf) i Suckow (die wissensch. und kiinstler. Form de) Platon. Schriften. Berlin 1855 p. 49—108) zestawili świadectwa Arystotelesa na korzyść pism Platona, ale pierwszy Ueberweg należyty z nich zrobił użytek, poddawszy je krytycznemu , obszernemu rozbiorowi. Dokładny spis wszystkich miejsc arystotelesowych, odnoszących się do pism Platona, znajduje się w gruntownym lndex aristotelicus (p. 598 sq.), ułożonym przez Bonitz’a dla wydania berlińskiego dzieł Aristotelesa (1831 — 1870 w 5 tomach).

http://rcin.org.pl

15*