page0324

316

Serbija

ztąd potrzeby naznaczenia regencyi i t. p. Skupczyna bierze udział w stanowieniu praw, i zakreśla budżet roczny. Pod względem administracyjnym Serbija dzieli się na okręgi, powiaty i gminy. Sprawiedliwość wymierza sąd najwyższej instancyi czyli apelacyjny, zasiadający w Belgradzie, trybunały po jednym w okręgu i sądy gminne. Serbija wyznaje wiarę grecką, lecz nie podlega patryjarsze Konstantynopola. Rządzi nią pod względem duchownym synod złożony z metropolity, arcybiskupa belgradzkiego i irzech biskupów dyecezyj: Sabacz, Negotina i l^Tżyca. Biskupów wybiera synod a mianuje książę. Wybór metropolity zależy wyłącznie od księcia. Kościołów jest 300 i mona-sterów 38; Duchowieństwo wybiera się tylko z serbskiego narodu. Serbija liczyła 309 szkół elementarnych z 372 nauczycielami i 11,000 uczniów, 9 gi-mnazyjów iseminaryjów, a w nich 52 professorów- i 1590 uczniów, jedno liceum albo akademije, złożoną z trzech wydziałów: filozofii, umiejętności i prawa. Nadto w Belgradzie jest szkoła wojskowa, i dwie szkoły handlowe: w Belgradzie i Pojarewac. Serbija utrzymuje stosunki zewnętrzne z sześcioma mocarstwami opiekuńczemi, to jest: z Rossyją, Francyją, Angliją, Austryją, Prussami i Włochami, za pośrednictwem agentów i konsulów generalnych rezydujących w Belgradzie, azksięztwami nad-Dunajskiemi za pośrednictwem serbskiego agenta w Bnkareście i rumuńskiego agenta w Belgradzie. Wojsko złożone z armii stałej i milicyi wynosić może 50,000. Dochody podług w-ykazów- roku 1864 wyniosły 9,273,000 franków'; wydatki 10,203,000 franków, zatem chwilowy defekt 930,000 fr. Handel zew nętrzny w r. 1862 przedstawiał wartości 30 miljonów- fran., z których 22 miljony przypadają na Austryję, przeszło 6 miljonów- na Turcyję i około 2 miljony na Wołoszczyznę. Stolica Serbii Belgrad: miejsce pobytu księcia i wszystkich głównych władz rządowych. Oprócz stolicy, główniejsze w Serbii są: Semendryja (ob.) czyli Smederewo nad Dunajem, 18,000 mieszkańców. Serbska troje wody na i banał Temesicar-ski, czyli Serbija należąca do Austryi, stanowi południową część królestwa Węgierskiego (ob. Węgry).

Serbija. Historyja. W najdawniejszych czasach mieszkały w Serbii narody trakcie albo illiryjskie. Bessowie, Skordyskowie, Dardani i Tryballe. Niedługo przed nar. Chr. zawojowali ją Rzymianie i pod nazwaniem górnej Me-zyi, zaliczyli do prowincyi Illiryku, której losy podzieliła pod panowaniem rzymskiem. Owoczesnych mieszkańców' oznaczają ogólnem nazwaniem Wołochów-. W epoce przesiedlania się narodów-, kraj ten stawał się kolejno zdobyczą Hunnów-, Ostrogotów, Longobardów i t. d., po odejściu których, koło połowy VI wieku, przeszedł pod panowanie cesarzy bizantyńskich. W początkach VII wieku opanowali te krainę Awarowie, przeciw- którym cesarz Hera-klijusz, w r. 636, wezwał na pomoc Serbów- z dzisiejszej Galicyi wschodniej, którzy nadciągnęli i r. 638 wygnali Awarów. Wtedy Serbowie rozszerzyli się po kraju, na zachód od Morawii niższej i Ibaru do Werb, gór Dalmackich i morza Adryatyckiego, a na południe od Sawy do centralnego górnego pasma Turcyi europejskiej, i do jeziora Skudari postępując Czarnojeziorem, większą częścią dzisiejszej Bośnii, i zachodnią połową dzisiejszej Serbii. Kraj rozdzielił się według różnych plemion na siedm okręgów-, mianowicie na właściwą Serbiję, Bośniję, Neretwę, Zaehlumiję, Trawunije, Konawlije i Duklę, któremi Zarządzali Zupani. Ci żupani podlegali, chociaż w słabej mierze, wielkiemu Zupanowi, który byłlennikiem czyli wassalem cesarza byzantyńskiego i mieszkał w- Desnicy, nad rzeką Dnną, we właściwej Serbii. Często Zupani usiłowali zyskać większą lub mniejszą niepodległość. Cesarz Heraklijusz postarał