img231

mocy oraz potrzeb dzieci. Niezależnie jednak od tego, ile dzieci bierze udział w zajęciu, podane wyżej cechy powinny w nim występować.

Zajęcia są jedną z form realizacji treści programu, a ich tematyka jest z tymi treściami ściśle związana. Nie jest to wprawdzie jedyna forma realizacji programu, lecz bardzo istotna ze względu na zorganizowany charakter, obejmujący swym oddziaływaniem wszystkie dzieci.

2. Rodzaje zajęć ^N>

Analiza problematyki zajęć, zwłaszcza z punktu widzenia celowości, ułatwi zróżnicowanie ich ze względu na rodzaj. Każdy podział dokonywany jest na zasadzie określonych kryteriów, które pozwalają zaliczyć dane przedmioty, fakty, zjawiska czy czynności do określonej grupy.

Podstawą proponowanego jpodziału zajęć będzie dominujący ro-dzaj działalności dziecka,, jaka w nich występuje. W tym ujęciu można wszystkie zajęcia podzielić na trzy zasadnicze rodzaje, w ramach których występują szczegółowe sposoby działalności dzieci i nauczyciela. Są to:

/ — zajęcia z dominacją ruchu,

— zajęcia z dominacją działalności plastycznej, technicznej i konstrukcyjnej,

/.'    — zajęcia z dominacją działalności umysłowej.

Do pierwszej grupy zajęć zaliczyć należy organizowane przez nauczycielkę zabawy ruchowe, ćwiczenia gimnastyczne, zajęcia ruchowe przy muzyce.

W drugiej znajdą się wszystkie techniki plastyczne, prace wg wzoru, wykonywanie pomocy i akcesoriów do zabawy.

Trzeci rodzaj zajęć to te, w których rolę zasadniczą odgrywa działalność umysłowa dziecka powiązana w większym lub mniejszym stopniu z ekspresją słowną, a więc opowiadania, rozmowy, przekazywanie treści literatury, uczenie wierszy, zabawy inscenizowane, przedstawienia kukiełkowe, kształtowanie pojęć matematycznych, obserwacje — i inne, w których czynności umysłowe stanowią podstawową formę aktywności dziecka.

Podział ten nie jest oczywiście podziałem rozłącznym, ponieważ działalność umysłowa dziecka występuje we wszystkich rodzajach zajęć. Trudno byłoby wykluczyć czynności umysłowe z jakiejkolwiek działalności człowieka, gdyż są koniecznym warunkiem realizacji każdego zadania*

W ćwiczeniach gimnastycznych rola pracy umysłowej jest bardzo istotna — dzieci muszą uświadamiać sobie polecenia nauczycielki i rozumieć je, różnicować podawane sygnały, wyobrażać sobie