page0576

568

Skrzypiński — Skultet

mianowany w r. 1839 nauczycielem, wykładał w szkołach Warszawskich hi-storją, geografją, statystykę i język polski, którego dotąd tamże w' gimnazy-jum IV naucza. Wydał z druku: 1) Wykład abecadła polskiego Jako wstęp do mówni polskiej (Warszawa, r. 1858).    2) Krótki rys hi&toryi powszechnej podług Szmaragdowa (tamże, r. 1858, wyd. 6, poprawne r. 1864).    3)

Krajobraz starożytnego świata (tamże, r. 1859 litografowany). 4) Krajo-braz Średnich Wiehów (tamże, r. 1859, litograf.), a)Krajobraz całego świata do końca XV wieku (tamże, r. 1860, folio podłużne). 6) Mównictwo polskie z zastosowaniem dla początkującej młodzieży (Warszawa, roku 1866).    F. M. S.

Skrzywienie. Tak się nazywa w medycynie zboczenie jakiejkolwiek części ciała od jej kierunku przyrodzonego. Skrzywienie napotykamy głównie w częściach mających podstawę kościaną, jak w kręgosłupie, nogach i rękach,, miednicy i t. d. Przyczyna skrzywień może mieć siedlisko zarówno w tkance kości (rozmiękczenie, rhachitis), jako też w zczłonkowaniu (stawach) albo w ułożeniu i stanie mięśni (atrorija, ściągnienie); ztąd pochodzi, że uciekają się do rozmaitego sposobu leczenia skrzywień z rozmaitym skutkiem.

Skubanka, wełna lub materyja jedwabna albo bawełniana skubana, którą używano w dawnych domach polskich, w miejsce waty, do podszywania odziewek i kołder zimowych a zarazem wyściełania poduszek i materacy.    K. Wl W.

Skulany, miasto w obwodzie Bessarabskim, odległe o 25²/₇ mil od miasta głównego Kiszeniewa. Liczba mieszkańców jego wynosi 2,048 głów płci obojga (w r. 1861).    J. Sa..

Skulsk, miasteczko prywatne w gubernii Warszawskiej, powiecie Konińskim, od stacyi pocztowej Kleczew iy_a mili, od miasta Konin 4 miłe odległe. Osada wielce starożytna, niegdyś była własnością rządową. Wedle akt miejscowych tutejszego kościoła parafialnego, Bolesław Chrobry mieszkając w Kruszwicy wyjechał na polowanie do kniei istniejącej tam, gdzie teraz część miasta, Skulską kępą dotąd zwana i tu znaleść miał obraz Najświętszej Panny Bolesnej. Na pamiątkę tego zdarzenia monarcha w tern miejscu kazał wybudować mały kościółek murowany, zakładając przy nim parafię dla nowo powstającego, obok niego miasta. Kościółek ten stał przez kilka wieków, a gdy następnie dla zgromadzającego się ludu okazał się szczupłym, ówczesny proboszcz ks. Jan Powalski, ze składek parafijan, wystawił na początku XVII w. nowy kościół drewniany, włączywszy do niego dawniejszy kościółek murowany. Ten gdy w roku 1785 razem z drewnianym do szczętu spalił się, nowy teraźniejszy murowany wystawiony został dopiero w r. 1804. Obecnie Skulsk należy do Józefa Goślinowskiego, liczy ogólnej ludności 696 głów, ma domów 56, magistrat i 3 jarmarki do roku.    F. M. S.

Skultet (Alexander), historyk, kanonik warmiński, pod koniec panowania Zygmunta I przesiadywał w Rzymie podejrzany o herezyą i zapozwany przez biskupa, siedział w Rzymie w więzieniu; królowa Bona za nim wstawiła się. Wiele listów jego pisanych do S. Maciejowskiego znajdowało się w biblijotece paryz-kiej. Bawiąc w Rzymie napisał Chronologia swe Annales omnium fere Re-gum. principum ac potentatum ab urbe condito usąue ad annum 1545 (folio). Zostawił także w rękopiśmie kronikę pruską a mianowicie Warmińską, z której korzystali Schultz i Hartknoch. Miała ona tytuł: Chronicon rei Catalogus rerum Pruthenicarum et praesertim Varminiensium. Posiadał ją Załuski, czyt. Conspectus p. 21.    F. M. S.