page0714

706

fioiAlta — Smardz

Smalta, nazwisko torby iuii oralnej błękitnej, otrzymywanej z rud kobaltowych przez prażenie ich, mielenie, stopienie ze stsowną ilością piasku i potażu, szkło tym sposobem otrzymane oddzielają od znajdującego się pod niem związku niklu z arszenikicm (z którego otrzymują nikiel), oddzielają, mielą, prze-siewają i za pomocą szlamowania otrzymują gatunki rozmaitej delikatność'. Te gatunki oznacznją literami: A, C, A, i EE„ Każdy z tych gatunków może mieć rozmaite odcienia, które stosownie do ich mocy oznaczają się literami 0, G, F, FF, FFF i FFFF. Fabryid takiej farby błękitnej tam tylko zakładane być mogą, gdzie w niewielkiej odległości znajdują się rudy kobaltu. Naj-znakomitszemi fabrykami tego rodzaju są niemieckie, a szczególniej saskie, które rocznie do 12 tysięcy centnarów produkują, po nich następują pruskie w prowincy nadreńskiej, heskie, austryjackie i oddawna słynne w Modum w Norwegii. (Ob. Kobaltowe szkło').

Smar, u kowali tłustość do smarowania miechów: robią ją mięszając tran z olejem.

Smaragd, Ob. Szmaragd.

Smaragd, zakonnik klasztoru świętego Michała nad Mozellą, w dyecezyi Verdun, był najprzód lektorem, a następnie opatem tego klasztoru po roku 805. W roku 810 znajdował się w Rzymie na konfederac/i między posłami Karola Wielkiego a papieża Leona III odbytej o pochodzeniu Ducha św.ętego, i pisał jej protokuły. W roku 824 wyznaczony przez Ludwika Dobrodusznego, wraz z Frotaryjuszem biskupem Toul, na sędziów polubownych w sporze między Igmondem opatem itnedyjolańskim, a jego zakonnikami. Niewiadomy rok śmierci Smaragda. Byłto jeden z najsławniejszych mężów swoich czasów. Dzieła jego są: Commentarius albo Postula in Ecangelia et Epistolas in dicinis officiis per anni circulum legenda, (Argentor. 1536). To nadzwyczaj rzadkie wydanie, przedrukowane w tomie CII Patrologii księdza Mignę. Jestto zbiór wyjątków z Ojców świętych: świętego Hieronima, ś. Jana Złotoustego, Orygenes świętego Hieronima, ś. Cypryjana, ś. Ambrożego, ś. Augustyna, ś. Cyrylla, ś. Grzegorza, ś. Wiktora, ś. Fulgencyjusza, ś. Kassyodora, ś. Eu-cheryusza, Bedy i t. d. Diadema monaehorum, cel de ecclesiasticorum et mo-nachorum max‘me cirtutibus. Jestto także wyciąg z Ojoów Świętych, po-dz.elony na sto rozdziałów (Paryż, 1532—1640; Antwerpija, 1540). Expo-sźtio, albo Commentaria in regulam S. Bmedicti, (Colon. 1595). Via regia, dzieło podobne do Diadema monaehorum, wydrukowane po raz pierwszy w SpiCtlegiun4 Achery. Acta collationis Romanae de processione Spiritus Sancti. Wszystkie powyższe dzieła przedrukował ksiądz Mignę. Grammatica major, seu Commentarius in Donatum, zapewne jest dziełem innego autora. Pierwsze wydanie zupełne wszystkich dzieł Smaragda ogłusili ks. Mignę i D. Pitra w tomie CII Patrologii (roku 1851). Frothar był najprzód biskupem Saint-Aper, a od roku 813 biskupem Toul; 25 jego listów powięksżej części do spółczesnych biskupów zamieścił Ducnesne w tomie II: Senptores rerun 1 Franciacum_? i Mignę w tomie CVI Patrologii.    L. R.

Smardz (Morc/iella esculenta Lin.), jestto grzyb kapeluszowy ale jeszcze nader niekształtny, stanowiący przejście z grzybów bezkapeluszowych do kapeluszowych. Należy on do bardzo smacznych grzybów, ukazujących się u nas na wiosnę od Kwietnia do Czerwca, po miejscach piasczystych, cienistych, , od przyrody świeżych a nie ruszanych, tak w lasach jako i po trawnikach na otwartem powietrzu, lub nawet w ogrodach. Poznać go można po kapeluszu w młodości jajowatym, a później stożkowatym, mocno i niekształtnie