page0833

825

Sakramentalna — Sakramentarz

do przygotowania się na odpuszczenie swych grzechów i przyjęcie łaski poświęcającej w Sakramencie Pokuty. Co większa, mają one moc natchnienia usposobieniem wiary, ufności w zasługach Jezusa Chrystasa i modlitwach Kościoła, miłości i skruchy; usposobieniom tern Bóg udziela, nawet za obrębem trybunału pokuty, odpuszczenie grzechów powszednich. Sakramentalna wyrażone są w wierszu łacińskim: Orans, tinctus, edens, confessus, dans, bene-dicens. i) Orans. Wszystkie modlitwy, odbywane w kościołach, gdy te były poświęcone, a zwłaszcza gdy były poświęcone przez biskupa; wszystkie modlitwy, odprawiane w imieniu Kościoła i w związku z nim, jako to: msza, nieszpory, obrzędy czyli ceremoniję, tudzież modlitwy połączone z szafunkicm Sakramentów i t. d., skuteczniejsze są niżeli modlitwy, czynione w domu lub pojedynczo. Modlitwa Pańska czyli Ojcze nasz, jest także skuteczniejszą od wszystkich innych modlitw, nawet odmawiana na osobności; toż samo modlitwa czyniona, przy biciu się w piersi, za przykładem celnika. 2) Tindus. Woda święcona ma szczególną moc, gładzić winy powszednie, oddalać ducha kusiciela i ściągać na wiernych, w każdej okoliczności, obecność i pomoc Ducha świętego, dla dobra duszy i ciała. Do sakramentalijów, tegoż rodzaju co woda święcona, należy posypywanie głowy popiołem, w pierwszy dzień wielkiego postu. 3) Edens. Chleb poświęcony, zwany od Greków' eidogiai, gdy go pożywamy z wiarą i uszanowaniem, ma moc gładzenia grzechów powszednich. Święty Cypryjan mówi, że za jego czasów nikt nie wracał do domu niekomunikow^Fawszy lub nieotrzymawszy chleba poświęconego na znak kom-munii Zdaje się rzeczą pewną, że chleb poświęcony dawano katechumenom, to jest gotującym się do przyjęcia chrztu świętego, o tem właśnie napomina święty Augustyn, mówiąc: Chociaż nie ciało Jezusa Chrystusa daje się katechumenom, wszelako jestto rzecz święta i świętsza od pokarmów które pożywamy, ponieważ jestto rodzaj Sakramentu. Ale niedawano chleba poświęconego wyłączonym od Kościoła czyli wyklętym. 4) Confessus. Czwarty rzęd Sakramentalijów obejmuje Confiłcor Deo omnipotenti, albo spowiedź powszechną, która się czyni na początku mszy, w^r czasie prymy i komplety; rozgrzeszenie powszechne, które kapłan udziela przed kommuniją i rozgrzeszenie uroczyste we środę popielcową i wielki czwartek. 5) Jałmużna (dans% to jest wszystkie uczynki miłosierdzia, według duszy i ciała. I tak, uczyć kogo modlić się, albo katechizmu, nawiedzać chorych, więźniów, ubogich, pocieszać strapionych: są to dobre uczynki, które, oprócz wewnętrznej swej wartości, mają szczególną moc, spływająca na nie z obietnic Boskich, objętych Pismem Świętem. <9 Benedicens. Szósty i ostatni rzęd Sakramentalijów obejmuje, najprzód i przedewszystkiem, pobłogosławienie świętym Sakramentem; potem, błogosławieństwo biskupa, które zawsze ma większą moc, z przyczyny pełności kapłaństwa, nawet gdy niewykonywa on obowiązków urzędu; błogosławieństwo kapłana w czasie spełnienia obowiązków, naprzykład, przy końcu mszy lub gdy daje kommuniję. Wreszcie, wszelkie przedmioty błogosławione czyli poświecone, jako to: świece, palmy, kościelne ubiory, szkaplerze, krzyże, medaliki i t. d.    L. R.

Sakramentarz, Sacramentariiiim tak nazywano niegdyś księgę kościelną, obejmującą wszelkie modlitwy i ceremonije, odprawiane przy mszy świętej i administrowaniu sakramentów; mieściła ona w sobie to, co zawarte jest w mszałach i rytuałach. Papież Gelazy I, który wstąpił na stolicę apostolską r. 492, jest pierwszym autorem Sakramentarza; poprawił go i skrócił Grzegorz Wielki.    L. Ii.