page0865

657

Saiuzzo

ciec święty prekonizował go na tajnym konsystorzu 25 Czerwca 1784 roku. Nominacyja ta wiązała się z najdroższemi nadziejami kościoła w południowych stronach, wzdłuż brzegów morza Czarnego. Było tam kiedyś rzeczywiste biskupstwo Kaffy (ob. Encykl. powsz. t. XIII str. 612), teraz w nowej formie wspanialszej, chociaż in partibus, powstawało. Katarzyna II popierała jezuitów i urządzała kościół katolicki, ztąd ściągali się i nad brzeg morza Czarnego katolicy; dla nich to właśnie podnosiła stolica apostolska arcybiskupstwo teo-dozyjskie, które z czasem mogło się w rzeczywiste zamienić. Arcybiskup jednak przeznaczony był jechać tymczasem do Warszawy, żeby bliżej być morza czarnego, a raczej nuncyjuszowi wyprawianemu do Polski, umyślnie stolica apostolska nadawała ten nowo utworzony arcybiskupi tytuł (Switkowski, Pamiętnik 1784, i Gazeta warsz. n. 60).*} Jednocześnie prawie z tą nominaeyją, lubo przed nią umarł don Alberto Saiuzzo, brat starszy przyszłego nuncyjusza (12 Kwietnia), ztąd po Europie rozniosły się wieści, że przed samą swoją pre-komzacyją życie zakończył Ferdynand, a stolica apostolska innego wybierze (Gazeta warsz., n. 41 supplemenl) Nominat wyświęcił się w Rzymie zaraz po prekonizacyi. Cały Sierpień wybierał się do Warszawy (Gazeta warsz. n. 53 SltppL i 72 sitppl.). tj|YV początkach wreszcie- wyjechał z Rzymu z licznym dworem, w końcu miesiąca był w Wiedniu (tamże, n. 81- -85). Tymczasem wracający z Petersburga Archetti żegnał się z królem na Litwie, 20 Września, został kardynałem, 24 Paździer. zaś brał kapelusz na sejmie w Grodnie. I>o Warszawy przyjechał Archetti 5 Listopada, Saiuzzo zaś 14 Listopada. Przywiózł z sobą młodziuchnego synowca, jedyną nadzieję rodziny, syna tylko co zmarłego don Alberta, którego z prawa był opiekunem (tamże, n. 92). Po-czein Archetti opuścił Warszawę 25 Listopada. Pierwśzy krok nowego nuncyjusza zawadził o przeciwności. Greccy biskupi dyzunici obrazili się podniesieniem arcybiskupstwa Teodozyi. Obawiali się, żeby tytuł in partibus nie zamienił się czasem jak chciała tego stolica apostolska, w rzeczywisty. Dowodzili, że takie nominacyje być nie powinny, bo przez to Rzym juryzdykcyję swo-ję by rozszerzał w krajach zostających pod panowaniem chrzeseijańskiem. Mógł papież podnosić i według nich nowe arcyb.skupstwo za czasów tatarskich w Krymie, ale nie w chwili obecnej: posłali więc prośbę do Katarzyny II, żeby zapobiegła temu. Naprawdę, żadnemu prawu się tu nie ubliżało, arcybiskup był bez juryzdykeyi, bo nie mógł jej mieć bez dozwolenia rządu miejscowego, nareszcie stolica apostolska nie podnosią dyjecezyi, tylko jeden tytuł i dawała to poznać przez wysłanie arcybiskupa na nuncyjaturę. Ale zabiegi greckie były tak gorące, Katarzyna II, tak na nie oględna może w zamiarach urzeczywistnienia swojego projektu greckiego, że jeszcze przed przyjazdem nuncyjusza do Warszawy, wieść się rozeszła o nowym dla niego tytule, o innej prekonizacyi (Gazeta warsz. n. 86). Tymczasem kiedy król lada chwila był spodziewany z powrotem z sejmu grodzieńskiego, 2 Grudnia nuncyjusz z Szembekiem udali się razem do marszałka wielkiego koronnego z listami wie-rzytelnemi prosić o posłuchanie u króla. Na taką uroczystość zjeżdżała się wielka licęjba państwa świeckiego i duchownego do marszałka. Uroczyście przyjętego odwiedził po południu znów tegoż dnia marszałek i także z wielą gości (Gazeta warsz., nr. 97). Nazajutrz przyjechał król: więc 5 Grudnia na zamek obadwaj znowu jechali Saiuzzo z Szembekiem i biskup płocki przedstawił królowi swojego następcę. (Gazeta Warszawska, nr. 98). Po takich wstępnych odwiedzinach następował wjazd, uroczysty i skutkiem tego objęcie całkowite władzy przez nuncyjusza. Nieprędko jednak przyszło do tego wja-