page0900

892

San-Marino — San-Salwador

opuszczali kolejno territorium rzeczypospolitej. Sławny historyk Cantu (oh.), przeglądał te ciekawe starożytne zbiory, nic jednak nie znalazł coby dotyczyło rzeczypospolitej San-Marino, i dla tego twierdzi, że archiwa jej musiały być przeniesione do Wiednia. Oprócz publicznej, są jeszcze biblijoteki i koli eg -jum Belluzi i prywatna założona przez hrabiego Borghesi, której zbiory mogą uchodzić za jedne z najbogatszych w Europie pod względem archeologicznym. Do ułożenia niniejszego artykułu posłużyły następujące źródła: Dictionnaire generl de la politiąue p. M. Maurice Błock, (Paryż, 1864, tom II, str. 868), Handbuch der Erdkunde eon G. A. Kloden, (Berlin, 1865, tom II, str. 274). Almanach de France, (1866, str. 761). Gazeta polska z roku 1864, numer 59).    C. B.

San-Montano (Acąua di), ob. Lsck.a Acque minerał i d’Isola.

San-Pellegrino (Bagni di), w prowincyi Bergamo, w powiecie Zognone na, prawym brzegu rzeki Brembona, w odległości trzech mil od miasta Bergamo, jest wieś zwana San Pellegrino, w której źródła wody mineralnej od kilku wieków są już w celu lekarskim używane. Wygodnie urządzony zakład do brania kąpieli tak zwyczajnych, jako też parowych, przyrządy do robienia kąpieli nastrzykiwanych i wstrzykiwali; obfitość mieszkań dla pomieszczenia przyjeżdżających osób i rozkoszne położenie całej doliny, zwanej Valle brembana, służącej za podstawę tak wsi Pellegrino jako też i jej okolicom, tworzą w tern miejscu wygodny i przyjemny pobyt przyjeżdżającym. Dwa są źródła w tem miejscu wody mineralnej, jedno, zwane La fonte antica, które oddawna było w użyciu, drugie zwane La fonte Salaroli, od nazwiska właściciela domu, w którego piwnicy w r. 1838 odkrytem zostało. Woda w obu tych źródłach jest czysta i przezroczysta, lecz mąci się łatwo będąc w zetknięciu z powietrzem, smak ma lekko szczypiący, mydlasty, bez zapachu. Para tej wody, robi pewien rodzaj drażnienia w oczach i w nosie, temperatura jej jest -f- 21° Reau-mura. Butelki napełnione tą wodą i zatkane mocno, pękają często z powodu kwasu węglanego, którego dwa cale sześcienne w jednym funeie wody znajduje się; długo stojąc w naczyniach rozkłada się, pozostawiając na dnie osad eiemno-żółty. W obu tych źródłach woda zawiera w sobie kwas węglany, wolny chlornik sodu i magnezu, jodek sodu, siarczan sody i magnezyi, węglan żelaza i wapna, kwas krzemny i ciało organiczne. Bardzo skutecznemi okazały się w chorobach skórnych zadawnionych, w zapaleniu powiek ropiastem, jak również w cierpieniach oczu natury zołzowej, w stwardnieniu trzewów brzusznych, oraz w Cierpieniach pochodzących z nagromadzenia się piasku lub kamieni, tak pęcherzowych jako i nerkowych. Używają się wewnętrznie , pijąc od czterech do sześciu kubków' dziennie i zewnętrznie w postaci kąpieli zwyczajnych, parowych, nastrzykiwanych i wstrzykiwali.    Dr. L. S.

San-Rocco (Acąua di), ob. Liwrno (Acąue minerali di).

San-Salvador_f na,mniejszy, lecz najwięcej zaludniony z pięciu wolnych stanów Środkowej Ameryki, rozciągający się nad oceanem Spokojnym, ma na 308 mu kw. rozległości okoto 350,000 mieszkańców- Wazki i płaski, znacznie wgięty obręb wybrzeża tworzy wielką zatokę Conchagua i kilka dobrych przystań, w których jednakże w suchej porze roku silne wichry (Papagallos) utrudniają wylądowanie. Nad brzegami morza wznoszą się wulkany: San-Salvador, San-Miguel, San-Vincente, Sacatecolucą i inne, objawiające się wybuchami i częstem trzęsieniem ziemi. Znaczniejsze rzeki, prócz największej Sacatecoluca, San Rio Acajutla, Guameca, Sirano i Luises. Jezior znaj—