page0956

948

Stajnia

żdego konia będzie (przy wysokości stajni 3—4 metr.) 6—7 m. k\v., które się otrzymuje dając szerokości 1 m. 60—-1 m. 75, a długości 3 m. i korytarz z tyłu 1 m. 50. Ze względu na suchość, stajnia winna być stawiana na gruncie przepuszczalnym, nieścisłym, nieco wyniesionym, z lekkim spadkiem. Co do wewnętrznego urządzenia i ochrony od wilgoci nóg, tych najważniejszych organów konia, każda stajnia winna mieć podłogę. Dobra podłoga musi być: nieprzenihliwa, aby części płynne łatwo spływając, nie zostawiały po sobie niezdrowych wyziewów; równa, aby koń kładąc się nie kaleczył o części w^ry-st ające; nieśtislra, gdyż w przeciwnym razie konie narażone bywają ni wywichnięcie członków, a klacze żrebne na zrzucanie płodu; nakoniec powinna posiadać pewną elastyczność, gdyż zupełnie twarda męczy nogi i sprowadza kalectwa. Rozmaite materyjały na stajenną podłogę używane, posiadając rożne zalety i niedogodności, wymagają umiejętnego stosowania i właściwego użycia. Podłoga z gliny ubitej, jak klepisko w stodole, jest najtańszą, lecz najwięcej staranności potrzebuje, gdyż jako przemiękliwa, wymaga wiele słania, częstej reparacyi i ciągłego dozoru; z kamienia nierówna i zbyt twarda; z drzewa śliska, nasiąkająca uryną i zanieczyszczająca powietrze; gorsza z bali, lepsza z palików' dębowych pionowo wbijanych; z cegły palonej nietrwała i twarda. Cementowa, a szczególniej też smołowcowa podłoga, jest najlepszą i najmniej niedogodności przedstawia, dlatego też za granicą powszechnie wchodzi w użycie. Pochyłość podłogi ku tyłowi wynosić powinna 2— 3 cali, większy spadek męczy zadnie nogi. Dla ścieku dają się w stajniach rynny i rynsztoki; rynna umieszcza się za koniem, celem odprowadzenia uryny do rynsztoka, który przechodzi wzdłuż korytarza z tyłu koni. Co do otworów stajennych, drzwi lub wrota winne być na wschód lub zachód, podwójne, wysokie, obszerne, dobrze zamykające się, z krawędziami zaookrąglonemi i vvy-heblowanemi, aby konie bioder nie zbijały i wygodnie bez narażenia na stłuczenie mogły być wyprowadzane ze stajni. Okna w pojedyńczych stajniach najlepsze są od tyłu zwierząt, a w podwójnych nade drzwiami, lub jeśli w głowach i ku stronie południowej, to powinny być dane tak wysoko, aby światła słonecznego promienie nie raziły cezów, gdyż to szkodliwie na w^rzrok wpływa; w takim razie dobre są /aluzje z rzadkiego płótna. Wieirznihi (wentylle) nader są użyteczne do oczyszczania stajni z niezdrowego powietrza; najlepsze są z desek czworobocznych przez sufit i poddasze wyprowadzone na wierzch aachu, w górze kapą na słupkach osłonione, a u dołu równo z powałą zasuwane. W ogolę wszystkie otwory tak powinny być urządzone, aby żaden prze-e.ąg powietrza (cug) nie miał miejsca, gdyż to łatwo sprowadza niebezpieczne choroby z zaziębienia, zawiania i t. d. Pułap czyli sufit zwykle daje się z desek dobrze spojonych i gliną szczelnie ulepionych. Żłoby czyli koryta bywają z drzewa, żelazne lub kamienne. Pieru sze z bali 2-calowych dębowych winne być szerokości w górze 35 cent., na dole 28 cent. i głębokości 28 cent.; ukośne na zewnątrz, w jednym końcu nieco niżej ustawione i tu powinien byc otwór zatykać się mogący, przez któryby można wypuścić wodę do umywania koryt użytą. Koryta żelazne lane są pojedyńcze i mają kształt muszli albo prostokątny. Ostatnie z powodu swej właściwej głębokości są lepsze; każde z nich powinno być osadzone w holu przez długość śtajni idącym. Żłoby kamienne z powodu swej kosztowności i zawierania wiele miejsca tylko w»bo-xach są odpowiednie. Draniu, służące do zadawania siana w boxach używane żelazne, w kształcie kosza, nie zawieszają się nad żłobem. W stajniach zwyczajnych tańsze i dogodniejsze są drewniane, które zawieszają się nad kory-