co przy wysokości Hu = R przy (<jq — <pu = 90°), dla koparki o parametrze kb = 0,13, daje wartość bs = 0,953 b, a dla maszyny, której kh = 0,25, daje bs = 0,909 b. Oznacza to, że średnie odchyłki rzeczywistej szerokości skiby od maksymalnej wartości na całej długości łuku urabiania wynoszą 5% przy kb — 0,13 i 10% przy kb ~ 0,25.
Problem, czy zmianę szerokości skiby musi się uwzględniać, czy też można ją przyjmować jako stałą, równą maksymalnej wartości b, zależy zatem w każdym poszczególnym przypadku od wartości parametru kb i od wymaganej dokładności obliczenia.
4.6.5. Grubość i szerokość skiby odpowiadające najmniejszym oporom kopania
Dla osiągnięcia teoretycznej wydajności urabiania calizny koparką kołową każde naczynie koła musi pobrać przy obliczeniowej wysokości skiby Hu albo, co jest jednoznaczne, przy obliczeniowym kącie obrotu naczyń taką skibę, aby objętość 7C tej skiby odpowiadała geometrycznej pojemności naczynia I. Ponieważ wysokość skiby Hu i objętość Ic są znanymi wartościami, dlatego wielkość przekroju skiby F mierzona na wysokości osi koła ma określoną wartość
F ~HU = q) (h, b)
Z wielu kombinacji szerokości i grubości skiby, które mogą występować w tym równaniu, musi się wybrać taką, która jednocześnie obok wyżej wymienionego żądania odpowiada jeszcze najmniejszemu zapotrzebowaniu mocy koniecznej dla odspojenia skiby. Dla spełnienia tego wymagania wybrane grubości i szerokości skiby — przy przyjęciu założenia, że opór skrawania jest proporcjonalny do długości ostrza naczynia — muszą gwarantować najmniejszą sumę w danej chwili urabiających długości ostrzy.
Ponieważ naczynie we wszystkich położeniach, które przechodzi podczas kopania, odcina od calizny powierzchnię skiby
<p
*=0
skiba musi mieć zatem minimalną wielkość powierzchni odspojenia. Z tego punktu widzenia najbardziej celowa grubość hopł i szerokość bopł skiby musi spełniać dwa warunki:
— przy podanej wysokości skiby Hu (kąt <pu) musi ona mieć określoną pojemność Ic, która odpowiada geometrycznej pojemności naczynia,
— powierzchnia odcięcia skiby od calizny musi być tak mała, jak to jest tylko możliwe, czyli
2 {hą + M Aą> = F (h, b)= Fmin (4.73)
<ł = 0 *
Rozwiązanie równania (4.73) wymaga rozważenia przede wszystkim zależności określających powierzchnię odspajania F (h, b) i objętość skiby Ic.
4.6.6. Powierzchnia odspojenia skiby od calizny
W procesie urabiania naczynie przemieszcza się po luku koła o promieniu R z prędkością kątową con i z prędkością kątową wysięgnika ojw po łuku koła, którego promień R, równy jest w danej chwili wysięgowi przedniej krawędzi skrawającej naczynia mierzonemu od pionowej osi obrotu wysięgnika. Przy rozważaniu nieskończenie małego przemieszczenia naczynia ds (rys. 4.25) w kierunku wypadkowym, można drogi założonego ruchu uważać za proste, a ograniczoną nimi powierzchnię za trójkąt. Ponieważ kierunki złożonych ruchów w dowolnej chwili są wzajemnie prostopadłe powstaje trójkąt prostokątny o przyprostokątnych Rd<p i da. Wielkość nieskończenie małego przesunięcia ds naczynia na drodze ruchu wypadkowego można określić jako przeciwprostokątną trójkąta prostokątnego, czyli
ds - /(R dq>)2 + Rv daj*~
Stosunek przesunięć kątowych jest równy stosunkowi prędkości kątowych
d« Wy • j
- — =--, więc da =
dtp COn
d <p.
Ponieważ zmienny wysięg przedniej krawędzi naczynia od osi Z przekształceniu równania (4.70) ma wartość
Rh = Rw 1(1 - kh) + kb sincp]
Z po
więc stąd wartość
^2
ds = 1 R2 (dep)2 + —{Ru- [(1 - K) + kb sin<p]}2 (dę>)2 r wn
Po szeregu przekształceń i założeniu, że co^Rw = vw oraz w„R = vn otrzymamy
ds = R j/ 14—[(1 — kb) 4- kb sin<p]2 d<p
Iloraz prędkości obwodowych wysięgnika i koła jest tangensem kąta po-
vw
chylenia wypadkowego toru naczynia od osi pionowej —= tgc. Przy założeniu, że kąt ten nie może być większy niż 10° [134], co odpowiada tge = 0,1763, wartość maksymalna pierwiastka określającego ds dla <p = 90° wynosi
|/1 + 047632 [(1 - kb) + kb]2 = 1,015 Przyjmując maksymalną wartość stosunku prędkości kątowej dla różnych typów koparek ^ 0,26, maksymalna osiągalna wartość pierwiastka
vn
wynosi
l/m0,262'[(1 - kb) + kb]2 = 1,034
Oznacza to, że nieskończenie małe przesunięcie ds i R d<p są tego samego rzędu i różnią się bardzo mało od siebie
< 1,034
ds
R dep
i «-*