scandjvutmp1c601

445

ryżu, które dostały pewne przywileje czyli przyzwolenia na piśmie, zapewniające im'opiekę. Podobno także istniały już iw owych czasach domy w Rzymie. Wiadomo że większa część właścicieli dóbr ziemskich używała prawa do dziewic za mąż idących. Dla tego wszystkie pieśni trubadurów z owej epoki tchną rozwiązłością, lyie-dy widzimy Borgia, przy pomocy trucizny i zabójstwa, na upadku panów Romanii. wynoszącego swego naturalnego syna Cezara; kiedy czytamy Jowijana Pontanusa. Sabellika i Innych historyków, którzy jeduozgoduie obwiniają go o kazirodztwo z własną córką, zrze-czywistego jej imienia Lukrecyją, a ze sławny T/iaUs-, kiedy ten ojciec dwom odebrawszy ją kolejno mężom, a pozbawiwszy życia trzeciego, zaślubił ją znowu jednemu ze swoich naturalnych synów; wnieść możemy jakie były w owym wieku obyczaje, i czy dosyć surowo ich przestrzegano. Aaturaluie takie postępki możniejszych musiały wywierać szkodliwy wpływ na obyczaje ludu. Wszakże ja-kiemi środkami wzniosła się ta rodzina, takich później ofiarą się stała.

Dwór Medyceuszów we Florencyi umiał połączyć wolność obyczajów z przepychem i szlachetną opieką dla nauk i sztuk pięknych; blask ich sławy nie dozwalał dojrzćć plam rozpusty, nigdy przecież i nigdzie nie była ona pospolitszą i haniebniejszą jak w całych nowożytnych Włoszech. Wszakże to z owćj epoki doszły nas sprosne pisma Aretina, U Capitolo del Fonio, rozpustne poezyje Ariosta i t. p. Tysiące miękkich malowideł pędzla Albaua i Corregio zdąbi-ły pałace panów włoskich. Zły przykład prędko się dostał za Alpy i szczególniej rozszerzył zepsucie we Francyi za Franciszka I. Zaczęły wprawdzie wzrastać piękne sztuki, ale zaraz widziano zbyt rozwiązłe obrazy okrywające ściany Fontainableau, które później zniszczyć kazała jedna pobożna królowa. Rrantóme opowiada nam nie bardzo zacne postępki zacnych dam owego czasu. Z Katarzyną Medycejską przybył do Francyi zapał do nauki pięknych sztuk, a przytśm włoska skłonuość do rozpusty: tćj jeszcze brakło zarazy wpośród miotających nią burz kalwińskich. Od tćj to epoki zaczyna się w tym kraju najszkaradniejsze zepsucie obyczajów. Wielu historyków dowodzi, że pierwszy raz wtedy Włosi nauczyli obmierzłego zwyczaju, który wyniszczył młodość dwóch najdostojniej-