scandjvutmp3701

27

lew, może mieć mózg wagi trzy do cztćrech i pół funtów, co czyni blisko 27-mą do 35-ej części wagi ciała. Lecz według chudości lub dobrej tuszy osoby, według jak organ czaszki, tak u starych osób jak i dzieci, mniej lub więcej zawierają w sobie wilgoci, stosunek ten bywa zmienny; atoli, przy równych innych okolicznościach, powszechnie większy on jest w ludziach niz w czworonożnych zwierzętach (I).

Zarzucić tu można, źe ptaki, drobne czworonożne zwierzęta stosunkowo więcej mają mózgu niź człowiek lub dziecko i jakiekolwiek inne zwierzę. Jeżeli zóraw, gęś mają go bardzo mało, jeżeli cesarz Heliogabal nie wielki miał półmisek potrawy z mózgu kilkuset strusiów, u których ten według Yalinerego, ledwo wazy jednę

(1J U człowieka, uwalając jego średni wiek, mózg stanowi 28 cześć wagi całego ciała. Mozg ilu móżdżka ma się:: 9: I, według Cuviera, czyli:: 6 lub 7:1, według Soem raerri nga.

W gatunku małpy timia tciurea L. według Dauhentuna mózg w ynosi 22 część wagi ciała. Według Cuviera, mózg tej małpy ma się do mużdżku : 14 .1; a według Dauben-tona, : 17 : 1.

W innym gatunku zwanym krętogon, timia eapucina, mózg jest 25 czes'cią ciała, ma się zas do móżdżku: : I : 1.

W gatunku zwanym malpeezka timia jacchut, mózg stanowi 28 część wagi ciała a według Daubentona: : 6,66 : 1; według Desmoulins, : 8 : 1.

U kanarka, według Hallera, mózg ma się do wagi ciała, : 14 : 1.

Podług tych i innych badań, małpa timia tciuren i kanarek powinnyby mieć więcej pojętności od człowieka, l»o stosunkowo w iększy jak on mają mózg; nic jednak nie upoważnia do uczynienia takiego wniosku. Nie można więc twierdzić z pewnością, że wielkość mózgu ma być bezwzględną miarą mocy pojętności w człowieku i innych zwierzętach.

Ebel szukał innego praw*a, uważał on obszerność mleczu przedłużonego ku podstawie i porównywał go z największą szerokością mózgu.

W człowieku stosunek ten jest: : 1 : 7.

W delfinie. ..................: 1 : 13.

W malpozwierzu..............: 1 : 5.

Z tegohy winiklo, że deltin miałby więcej pojęcia niż człowiek, gdyż mózg stosunkowo pokazuje się większy (we względzie przedłużenia jego mleczu) jak u człowieka.

Człowiek w pólkulu swego mózgu ma więcój i większych zwojów, niż inne zwierzęta; powierzchnie jego nierównie są większe niż w którymkolwiek zwierzęciu. Tento związek mózgu z pojętnością tak człowieka jako i innych zwierząt, zdaje się najlepiej tłumaczyć moralną wyższość człowieka, według zdania Desmoulins. Journal complemen-taire du Ilictionaire det tcienciet medic., (tom XIII, p. 213).

U ssących i innych zwierząt, im mniejszy jest mózg, tym większym zdaje się być móżdżek, nie tyle bowiem zmniejsza się jego objętość, a nawet u zwierząt niższej organizacji jest odkryty, kiedy tymczasem półkula mózgowe otaczają go u człowieka i większej liczby zwierząt ssących. fWtnzel, De penifiore itructura cerebri).