0272

HOLLYWOODZKA HISTORIA

W latach osiemdziesiątych, kiedy spotkałem się z nią, Natalia Andro-sowa była już staruszką. Całe jej biedne jednopokojowe mieszkanko było obwieszone zdjęciami z lat młodości - kobiety olśniewająco pięknej, która do tych żałosnych czasów wniosła urodę i kibić rasowej córy Romanowów.

Długo opowiadała mi swoją historię. Dopiero wychodząc, zapytałem:

-    A jego pani pamięta?

-    Bardzo mgliście. Nie wiedzieć czemu, ręce... i pocałunek... pałac pamiętam lepiej. I obrazy mi się śnią... Czasami także on, ogolony, niesłychanie przystojny.

Zmarła w 1999 roku, jakby nie chcąc wyjść z wieku, w którym pochowano ich dynastię. Ja zaś często przypominam sobie jej oczy - błękitne oczy prawnuczki Mikołaja I, które połączyły mnie z tamtą epoką.

Rzecz niespotykana w historii...

W drugiej połowie XIX wieku w autokratycznej Rosji zaczął się rozwijać kapitalizm. Był to wszelako kapitalizm złodziejski, azjatycki.

Po śmierci Mikołaja I niezmierzony kraj zajmował ostatnie miejsce w Europie pod względem sieci kolei żelaznych. Teraz nastąpił burzliwy rozwój kolejnictwa. Uwłaszczeni chłopi porzucali swe mizerne działki i wyjeżdżali ze wsi na zarobek - stając się robotnikami. Rosyjski kapitalizm otrzymał najtańszą, niepiśmienną, pozbawioną praw siłę roboczą. Kiedy Karamzina poproszono o krótką definicję rosyjskiego imperium, znakomity pisarz i historyk określił je jednym słowem: „Kradną!".

Od samego początku u wezgłowia rodzącego się kapitalizmu rosyjskiego stali odwieczni azjatyccy współtowarzysze: biurokracja i jej prawowite dzieci - bezwstydne złodziejstwo i łapownictwo.

Przy pomocy ciemnych machinacji powstawały wielkie fortuny. Pojawili się nieprawdopodobnie bogaci rosyjscy kapitaliści - „Nowi Rosjanie".

Nikołaj Niekrasow w 1875 roku pisał:

Grosz co nowszych panów Nad wstyd wyniesiony.

Dziś ten zatroskany,

Kto nie skradł miliona...

Ruś ku Ameryce Sercem dziś się skłania.

Nasz ideał - rzecze,

Brat zza oceanu.

279