031

Rys. 5.2. Przebieg napięcia podstawy czasu w oscyloskopie (a), odwzorowanie przebiegu na ekranie oscyloskopu (b)

W tym przypadku liczba naturalna n wyraża liczbę okresów badanego napięcia, które pojawią się na ekranie oscyloskopu. Spełnienie warunku (5.1) w oscyloskopach wyposażony cli w relaksacyjne generatory podstawy czasu wytwarzające napięcie o niezbyt stabilnej częstotliwości f_p,. wymaga stosowania w budowie oscyloskopów układów' synchronizujących nadążnie częstotliwość f_pc z częstotliwościąf-. - dla uzyskania nieruchomego obrazu na ekranie. Do badania za pomocą oscyloskopów przebiegów' nieperiodycznych lub krótkotrwałych stosowanie ciągłej podstawy czasu nic jest przydatne; w tym przypadku stosuje się wyzwalanie podstawy czasu. Polega to na doprowadzeniu do płytek odchylenia poziomego napięcia podstawy' czasu w momencie, gdy badany impuls podany będzie na wejście V oscyloskopu (płytki pionowe). Wiązka elektronów wychyla się wtedy jedynie w czasie t_r od momentu wyzwolenia, rysując na ekranie przebieg badanego napięcia. Ponowne wychylenie wiązki nastąpi przy następnym pojawieniu się impulsu na w^rejściu Yoscyloskopu.

Wyzwalanie podstawy czasu realizują odpowiednie układy elektroniczne oscyloskopu, tzw. przerzutniki. Na wejście przerzutnika równolegle z wejściem na płytki odchylania pionowego podawany jest przebieg mierzony. W momencie uzyskania przez badane napięcie określonej wartości progowej dla przerzutnika na jego wyjściu pojawia się impuls wyzwa-tejący generator podstawy czasu. Wartość napięcia progowego przerzutnika jest regulowana, przy czym wartość bezwzględna tego napięcia jest większa od zera. Dla wiernego odtworzenia całego przebiegu impulsowego badanego napięcia wraz z przednim frontem w oscylografach z wyzwalaną podstawą czasu stosuje się opóźnienie czasowe między momentem wyzwolenia podstawy czasu a momentem podania sygnału badanego na płytki odchylania pionowego. W tym przypadku przebieg synchronizacji pokazuje rysunek 5.4.

Generator podstawy czasu wyzwalany jest impulsem szpilkowym 2 uzyskanym przez zróżniczkowanie przedniego zbocza badanego impulsu 1 podawanego z obwodu poprzedzającego linię opóźniającą. Przednie zbocze opóźnionego impulsu 4 pojawi się na płytkach odchylenia pionowego z opóźnieniem t_op względem początku napięcia 3 podstawy czasu zależnym od parametrów linii opóźniającej. W oscyloskopach istnieje również możliwość Wyzwalania generatora podstawy czasu impulsami pochodzącymi z zewnętrznego źródła. ^^eoerator podstawy czasu może być wyzwalany impulsami o dowolnej polamości.

63