2009 01 01 0523

O. W iMłi S. J. DullY I'Amur ittufowuŁ*. ^.rujw 2U)? ISBN    O by PWN 2040

12

1. Chemia środowiska

oraz 1,1 • 10¹⁷ kg-a^-1. Całkowity przepływ wody w jedną i drugą stronę wynosi więc 4.96 • 10^|7 kg • a^-1, a czas jej przebywania w atmosferze można obliczyć w sposób podany w Przykładzie 1.1.

PRZYKŁAD 1.1

Obliczenie czasu przebywania

ilość w atmosferze w stanic stacjonarnym

całkowity przepływ = 0.0262 lat = 9.6 dni

r = czas przebywania = 1.3 • 10^lf' kg

4.96 10 kg-a

Jest to średni czas przebywania cząsteczki wody w atmosferze ziemskiej.

Model skrzynkowy obiegu wody przedstawiony na rys. 1.4 uwidacznia główne procesy zachodzące pomiędzy elementami globalnego wodnego ekosystemu oraz główne reakcje przebiegające w danym elemencie środowiska. Do uzyskania jednak pełnego obrazu przemian niezbędnych jest wiele szczegółów dotyczących określonych reakcji. Jako przykład na rys. 1.5 przedstawiono zwarły opis rozkładu rodzajów źródeł wody w Indiach. Wskazuje on na los wody docierającej każdego roku na ten subkonlyncnt w postaci opadów atmosferycznych.

Informacje zawarte w takich wykresach wraz z odpowiednimi danymi chemicznymi mogą być bardzo przydatne, na przykład, w celu uzyskania pełnego obrazu zasobów wodnych, które można użyć do nawadniania. Zobaczymy później, że w skali globalnej najw iększe ilości wody zużywa się do nawadniania pól. Połączenie danych jakościowych i ilościowych pozwala na oszacowanie strumieni (przepływów) określonych substancji chemicznych, a na tej podstawie oszacowania zasobów stałych źródeł wody dla rolnictwa. W związku z rys. 1.5 należy zwrócić uwagę na dwa terminy, a mianowicie źródło tang. source) i upust (źródło ujemne, wyjście) (ang. sink), które są ważne i stosowane przy rozpatrywaniu problemów środowiskowych. Źródłem wszystkich wód występujących w Indiach są opady deszczu, co zostało przedstawione na górze wykresu. Występuje tam kilka upustów (źródeł ujemnych), które są ostatecznym losem wody po jej udziale w rozmaitych procesach. W tym przypadku tymi źródłami ujemnymi są woda powierzchniowa, woda gruntowa, wilgoć w glebie oraz woda pochodząca z transpiracji i parowania.

Konstrukcja wiarygodnego opisu procesów środowiskowych wymaga przedstawienia ich w globalnym ujęciu oraz szczegółowego podkreślenia specyficznych reakcji chemicznych. Badania dotyczące obu zakresów powiększają naszą wiedzę o przedmiocie. Jednym z wyzwań chemii środowiska jest łączenie tego. co ogólne, z tym. co dotyczy szczegółów.