2009 01 01 2809

O. W iMłi S. J. DullY I'Amur ittufowuŁ*. ^.rujw 2U)? ISBN    O by PWN 2040

92

4.

Chemia troposfery — smog

N, + 0,

2 NO

ROO*

NO, -	— UNO, j
/	/ «0H
0, -3-	/ • NOy

.,„j    /

RCH^-OH    _N0

^    HOO-

o.

KCH, — O — O* NO\

I RCHjO* NO,

O,    RCHO

Rys. 4.3. Seria reakcji zachodzących podczas tworzenia się smogu fotochemicznego

ditlenku azotu. Czasowa kolejność reakcji opisanych w tym podrozdziale pozostaje również w zgodności z ich sekwencją przedstawioną na rys. 4.2.

Typowe wartości stężeń niektórych występujących w smogu związków chemicznych, których obecność stwierdzono w warunkach zarówno zanieczyszczonego, jak i niezanie-czyszczonego powietrza, potwierdzają oczekiwania dotyczące występowania niektórych z nich w większych stężeniach (tab. 4.1). Zestawienie reakcji, które były tutaj przedmiotem dyskusji, przedstawiono na rys. 4.3.

| DO ZAPAMIĘTANIA

Fotochemiczne reakcje utleniania w czasie powstawania smogu inicjowane są przez rodniki hydroksylowe [tworzące się w dużej części w wyniku obecności tlenku azotu(II) pochodzącego z procesów spalania). Węglowodory i inne lotne związki organiczne są substratami ulegającymi utlenieniu. Produkty reakcji, w których tworzy się smog, obejmują częściowo utlenione węglowodory, takie jak tlenek węgla, aldehydy i ketony, oraz resztkowe ilości tlenków azotu i ozonu.

Lotne związki organiczne i ich utlenianie

W dyskusji dotyczącej ciągu reakcji utleniania związków organicznych w fazie gazowej i tworzenia smogu fotochemicznego naszym przykładowym substratem był nasycony węglowodór alifatyczny. Oczywiście istnieje wiele innych rodzajów lotnych związków organicznych (VOC. ang. volatiie organie compounds). które uwalniane są do atmosfery.