2009 01 01 0730

G. W tułLuon. S. I. Dulty. CAwiuiWumU* Wjiojwj 2W? tSBN *?»-Jłł-OM5)24-ł. O by WN PW» 2*17

22

2. Atmosfera ziemska

Tabela 2.1. Główne składniki atmosfery ziemskiej przy powierzchni Ziemi*’

Składnik	Stężenie/** obj.
Diazot (N:)	78.08
Ditlen (O;)	20.95
Argon	0.93
Ditlcnck węgla (CO,)	0.0378

• Stężenia lp. 2.3) wstały obticzooe dla suchego powietrza. Woda je* piqtym gltJwnym składnikiem ainsosfcry, ale jej MęZenie jesl zmn-nne w zakresie od mniej niż 0.5 do 3,5%.

PRZYKŁAD 2.1

Średnia masa molowa powietrza w niższej warstwie atmosfery

= M_S} • /_N} + jV/_(>) ■ /oj + M/,j ■    + Mcoi • /co,    (2.1)

gdzie M i / oznacza, odpowiednio, masę molową i cząstkowe rozpowszechnienie każdego składnika. Stosuje się to do warstw powietrza lezących poniżej 80 km w suchej atmosferze ziemskiej

W, = 28.01 g mol ¹ • 0.7808 + 32.00 g mol ¹ • 0.2095

+ 39.95 g mol " -0.0093 i 44.01 g • mol¹ • 0.00036 = 28.96 g mol^-'

Nic powinno nikogo dziwić, ż-c masa molowa powietrza jest bliska, ale nieco większa niż czystego N_;.

W przeciwieństwie do składników głównych składniki określane mianem gazów śladowych nie występują w atmosferze w pobliżu powierzchni Ziemi w stałych proporcjach, co wynika z faktu, żc uwalniane są z rozmaitych źródeł i usuwane wskutek przebiegli odmiennych procesów w różnych regionach, zarówno w przestrzeni poziomej, jak i pionowej.

Stratyfikacja atmosfery

Przyjąwszy temperaturę z.a kryterium podziału atmosfery, można wyróżnić w niej CZlery podstawowe warstwy (sfery, obszary) pr/.y przejściu od mniejszej do większej wysokości. Schematycznie można to przedstawić zygzakowatą linią (rys. 2.1). Bezpośrednio przy powierzchni Ziemi uśredniona w czasie i przestrzeni temperatura wynosi w przybliżeniu 14 C (287 K). Następnie temperatura spada równomiernie (monofonicznie) do wartości około — 60'C na wysokości 15 km n.p.m. (nad poziomem morza). W tej części atmosfery zwanej troposferą, leżącej najbliżej powierzchni Ziemi, żyje rodzaj ludzki i obserwuje się największą aktywność biologiczną.