2009 01 01 1511

G W v.til $. I. IXil'ty (Am(f voAr»nU \ttr- -ISBN 9?*4>4M5324'.1.0 by W PW SHi?

3. Chemia stratosfery — ozon

TOMS

Pomiary stężenia ozonu dokonywane z pokładu satelity umożliwiły opracowanie systemu monitorowania całkowitej ilości ozonu, nazywanego TOMS (ang. Tntal Ozone Mapping System). Ostatnio wprowadzono do użycia ulepszoną wersję przyrządu do monitorowania ozonu w atmosferze, oznaczoną akronimem OMI (ang. Ozone Monitoring Instrument), opracowaną w ramach współpracy Holenderskiej Agencji ds. Programów Kosmicznych z Fińskim Instytutem Meteorologii. Za pomocą tego przyrządu kontynuowana będzie rejestracja całkowitej zawartości ozonu w atmosferze oraz innych parametrów atmosferycznych odnoszących się do chemii ozonu i klimatu. Dokonuje on pomiaru wstecznie rozproszonego promieniowania z. zakresu widzialnego i UV. Monitorowanie realizowane jest za pomocą 740 wiązek promieniowania o różnych pasmach długości fali (wzdłuż orbity satelity) o dostatecznie dużej szerokości, żeby zapewnić pokrycie całego globu w ciągu 1 dnia. co wymaga 14 okrążeń satelity wokół Ziemi. Zwykły sposób obserwacji dotyczy przestrzeni o wymiarach 13 x 24 km, przy czym istnieje możliwość dokonania zbliżenia do 13 x 13 km. Istnieje wówczas możliwość wykrywania i bezpośredniej obserwacji w tej przestrzeni stężenia ozonu oraz źródeł miejskich zanieczyszczeń na całym święcie w cyklu dobowym. Zapoznaj się z zadaniem 3.11, w którym wykorzystano dane z różnych miejsc naszego globu, uzyskane w 2001 roku w systemie TOMS.

AROTEL

Urządzenie o akronimie AROTFI. (ang. Airborne Roman. Ozone. Temperaturę and Aerosol Lidur — znajdujący się w powietrzu spektroskop Ramana i Lidar) zostało opracowane w wyniku współpracy naukowców z NASA (Goddard Spacc Flight Center oraz Langley Research Center). Zostało ono zaprojektowane i zbudowane do stosowania na pokładzie samolotu DC-8 w celu dokonywania pomiaru temperatury oraz stężenia aerozoli i ozonu w atmosferze w profilu pionowym. Przyrząd ten nadaje i odbiera promieniowanie o długościach fali 308. 355. 532 i 1064 nm. Ponadto rejestruje również sygnały rozpraszania ramanowskiego przy 332 i 387 nm. Po raz. pierwszy urządzenie to zostało użyte w ramach zautomatyzowanego systemu z. elektronicznym przetwarzaniem danych Sagę III (ang. Semiautomatic Ground Etmrotimeni) do badania polarnej stra-tosfery w Kirunic w Szwecji, peniezas zimy 1999-2000. pod względem ubytku ozonu oraz w eksperymencie walidacyjnym (SOLVE, ang. Sagę III Ozone Loss and Yalidation Experiment).

System AROTF.L został skonstruowany w celu dostarczania danych dotyczących czterech podstawowych problemów: I) pionowego profilu ozonu w warstwie atmosfery leżącej pomiędzy 14. i 30. km n.p.m.: 2) pionowego profilu temperatury w warstwie od 13. do ok. 60. km n.p.m.; 3) pionowego profilu rozproszenia promieniowania przez aerozole oraz 4) depolaryzacji aerozoli przy 532 nm.

Podobnie jak inne urządzenia zawierające I-idar, AROTF.L składa się z trzech głównych składników: nadajnika, odbiornika i układu rejestracji danych. Nadajnik w systemie AROTEL składa się z dwóch różnych laserów: lasera ckscymcrowcgo XcCI. generu jącego