2009 01 01 1523

Ct. W «wl jton S. J IXjllv. CAmwimto.nlbK %Ran 2ltl7 ISBN ??W>-*I-I5J24-J. O by WN PWN JWfl

3.1. Problemy z ozonem stratosferycznym    S3

promieniowanie o długości fali 308 nm, i lasera neodymowego Nd-YAG będącego źródłem promieniowania o długościach fali 1064. 532 i 355 nm. Pierwotnym odbiornikiem promieniowania jest tutaj newtonowski teleskop o długości 41 cm. Dane dotyczące ozonu rejestrowane są przy zastosowaniu techniki o nazwie DI AL. którą omówiono wcześniej.

Dodatkowe informacje można uzyskać ze stron internetowych, których adresy zamieszczono na końcu rozdziału.

Stężenie ozonu w stratosferze

Stężenie ozonu w stratosferze wykazuje zmienność związaną zarówno z położeniem na Ziemi, jak i zmienność w czasie. Średnia światowa wartość w jednostkach Dobsona. która w przybliżeniu wynosi 300 DU. zmienia się od 250 w tropiku do 450 w regionach bliższych biegunów północnego i południowego naszej planety. W dowolnym punkcie naszej planety dzienne fluktuacje stężenia ozonu powodowane krótkoterminową zmiennością pogody są zazwyczaj rzędu 20-30 DU. Obserwowane zmiany sezonowe są większe, o czym świadczy przykład pomiarów wartości średniego stężenia dziennego ozonu przeprowadzonych w Waszyngtonie, DC (USA) na przełomie lat 2001 i 2002. Stwierdzono, że stężenie to zmieniało się od małej wartości 290 DU w listopadzie do dużej wartości 370 DU w maju. Zazwyczaj większe zawartości ozonu rejestrowane są w zimie i na wiosnę, a zmniejszają się w okresie letnim i jesiennym.

PYTANIE FERMIEGO

O ile dłużej mieszkaniec Europy może pozostawać bez ochrony w popołudniowym słońcu, zanim wystąpią objawy oparzenia słonecznego, w przypadku gdy odnotowano, ze stężenie ozonu wynosi 375 DU zamiast 325 DU?

Termin dziura ozonowa jest stosowany do opisu zjawiska zubożania warstwy ozonu, obserwowanego w ostatnich latach w okresie wiosennym nad obszarem Antarktyki (w październiku) i ostatnio również nad Arktyką (w marcu). Określenie dziura ozonowa jest częściowo niewłaściwe, ozon bowiem nadal jest obecny w obszarach polarnych stratosfery, występuje on tam jednak w zmniejszonej ilości. Na przykład niektóre pomiary wykazały, że bezpośrednio nad Antarktyką dziura ozonowa odpowiadała wartości mniejszej niż 150 DU.

Z tego względu należy rozpatrzyć dwie ważne kw^restie związane ze stężeniem ozonu w stratosferze. Pierwsza z nich dotyczy wartości średniego globalnego stężenia. / włączeniem jego miesięcznych i regionalnych lluktuacji. oraz czynników, które na nie wpływają. Druga zaś związana jest z pozornie anomalnymi stężeniami ozonu w specyficznych regionach naszego globu, a szczególnie w obszarach Antarktyki i Arktyki. W tych dwóch obszarach działalność gospodarcza człowieka wywiera największy wpływ na zmiany naturalne. Zagadnienia te zostaną szczegółowo omówione dalej w tym rozdziale, ale wcześniej zapoznamy się z chemią ..naturalnego” ozonu.