2009 01 024212

O. W V»|I ooo S. J. IXjłłv. f A.MW U.rs/.rifj 2C07 ISBN v7*-xuoI-I5324-). C by WN PWN 20*0	18.3. Profile glebowe	493

Podzwrotnikowy wertisol

Trzecim przykładem profilu glebowego jest wertisol występujący w centralnym Płaskowyżu Transwalskim w Południowej Alryce. Jest to strefa podzwrotnikowa charakteryzująca się gorącymi latami i łagodnymi suchymi zimami. Całkowita wysokość opadów wynosi rocznic ok. 600-800 mm a^-1. Topografia terenu jest ogólnie plaska lub stanowi szereg pofalowanych grzbietów, gdzie dominującą roślinnością są trawy i parę gatunków drzew (takich jak akacja) oraz krzewów. Rolnictwo jest nastaw ione na uprawę kukurydzy i słonecznika oraz produkcję paszy dla zwierząt w warunkach suchego lądu. a także uprawę pszenicy i tytoniu w warunkach nawodnienia.

Gleba powstała w wyniku w ietrzenia zasadowych skał magmowych (wulkanicznych), takich jak noryt. Profil gleby z Hartbeespoort¹⁰ przedstawiono na rys. 18.6.

o

ił. MO 3.2%. Fe 4.2%. CEC 66 cmol( r) • kg'¹

ił. MO 2.4%. Fc 4.2%. CF.C 65 cmoł(+) kg ¹

ił. MO 2.2%, Fc 3.4%. CF.C 68 cmol(+) kg ¹ ił. MO 1.9%, Fc 3,2%. CF.C 49 cmol(+) kg ¹

glina piaszczysta. MO 0.3%. Fc 3.9%. CF.C 43 cmol(+) ■ kg ¹

Rys. 18.6. Profil glebowy z regionu zalewanego Hartbeespoort. Głębokość poziomu w cm jest podana Z lewej strony piotilu. z prawe) — skład gleby

Poziomy Ali, AI2 i A13 to ciężkie czarne gleby ilaste rozróżnialne jedynie dzięki subtelnym różnicom strukturalnym i zawartości korzeni, która zmniejsza się od warstwy Ali do A13. Ponieważ dominującym minerałem ilastym jest montmorylonit. gleba wykazuje dużą zdolność wymienną w stosunku do kationów. Zawartość materii organicznej jest wyraźnie mniejsza niż 1% i dlatego wnosi niewielki wkład do CF.C. (Zauważ, że czarna barwa tej gleby i wielu innych podobnych gleb w tropikach i regionach pod-

"R Dudal. Dark < Say soils of tnopical utul subtropical regions. Food and Agriculturc Organization of the United Nations. Romę 1965.