2009 01 024254

O. W ttaLuoa. S. J. Dudy. CAmw.vnAn.nW. WmUM iU)T ISBN OTMWI-IJM4-J, I¹ by WN PWN HO)

495

18.4. Problemy środowiskowe związane z glebą

Przytoczone trzy przykłady ilustrują, w jaki sposób właściwości fizyczne i chemiczne poziomów w protiłu glebowym są stosowane do klasyfikacji gleb. Ogólnonarodowe badania gleb są prowadzone w wielu krajach, dostarczając map glebowych o różnym stopniu dokładności. Ogólną mapę gleb świata można znaleźć w opracowaniu: N.C. Brady, R.R. Weil, The naturę utul properties of soils. wyd. 12, Prcnlice Hall, Uppcr Saddle River. New Jersey 1999. W tabeli 18.6 zestawiono typy gleby zdefiniowane przez amerykański system taksonomiczny (ang. USDA Soil Taxonomy) oraz ich główne charakterystyczne cechy.

DO ZAPAMIĘTANIA

Lokalne warunki geologiczne i ich środowiskowa historia określają różnorodne właściwości fizyczne i chemiczne powstałej gleby, które zmieniają się wraz z głębokością. Opis tych cech nosi nazwę profilu glebowego.

18.4. Problemy środowiskowe związane z glebą

Wiele z problemów środowiskowych związanych z glebą to w zasadzie problemy fizyczne. Erozja gleby powodowana intensywną uprawą m.in. zbóż w sezonie letnim przez okres wielu lat jest powszechnie spotykanym zjawiskiem. W „pasie kukurydzianym" (ang. Corn Bell) biegnącym przez środkowo-zachodnic stany USA średnia utrata pokrywy glebowej (warstwy ornej gleby) została oszacowana na ok. 25 t • ha^-1 każdego roku. Zjawisko erozji w zróżnicowanym stopniu zaawansowania występuje również, w wielu innych regionach świata.

Zbyt mała lub zbyt duża ilość wody stanowi również problem w utrzymywaniu dobrej produktywności gleb. Szacunkowe dane statystyczne wskazują, że jedna osoba na siedem żyje w regionach suchych lub częściowo suchych, a postępujące pustynnienie występuje często w regionach Północnej Afryki. Bliskiego Wschodu i subkontynentu indyjskiego. Z drugiej strony, przesiąknięcie wodą gleb nawadnianych jest głównym problemem na terenach leżących blisko niektórych wielkich rzek świata i mórz wewnętrznych — Nilu, Tygrysu-Eufratu i Indusu oraz Morza Kaspijskiego i Arabskiego.

PROBLEMY ŚRODOWISKOWE ZWIĄZANE Z GLEBĄ OBEJMUJĄ:

•    wymywanie substancji |>okarmowych

•    zakwaszanie

•    zasolenie i zasadowość

•    zanieczyszczenie metalami

Problemy związane z erozją lub niezrównoważonymi stosunkami wodnymi wynikają z określonych czynników „fizycznych", istnieją jednak również związane z nimi