2009 01 01 1855

O W wnlowi. S I Ołltj. OitWu imtłiwAfcj. Warv«u 2(*V> ISBN 9714 VOI    C by WV WK KOT

3.4. Chlorofluorowęglowodory (CFC)    65

Tabela 3.1. Właściwości najczęściej znajdujących się w użyciu CFC* . Stężenia podano w ppłv (częściach

na trylion w objętości)

CFC	Wzór	Czas życia w iroposferze/ lata	ODP’	Szybkość uwalniania/ (10* kg a-^1)	w	Stężenie roposferze/ppiv			Udział* w rozkładzie o,/%
					1977	1993	1998	2004
CFC-II	CFCIi	61)	1,0	281	140	272	260	250	31
CFC-12	CFjCłj	195	1.0	370	255	519	540	530	36
CFC-113	CFjCICFCb	101	0.8	138	—	82	78	75	14
CFC-114	CFiCICFłCI	236	1.0	—	—	20	—	—	—
CFC-115	CF.CICF,	522	0.6	—	—	—	—	—	—

“ Wartości ODP uzyskano r. Wydziału Ochrony Slralostery Agencji Ochrony Środowiska USA (EPA). (tężenia CFC pochodzą t StrutmphttK Oomt beplttkm FM 2(KH uptUnt. ErHiroumtnMl Mteator Butlom, SOF. Hulletin No 94-%. Sute <>1 ihe Lns ironmcnl Diiccturatc. Environmenl Canada. Kall 19%. naloimasl pozotule warlcdCi pochodzą z podręcznika. R P Waync. C/ismism af atmoipherei, Claicndon Press. Oxford 1991.

*■ PotciKiał rozpadu (niszczenia) ozonu lOOPi

‘ W obliczeniach procentowego udziału w mszczeniu ozonu brano jcd)iuc pod uwagę główne połączenia zawierające w łwoieh cząsteczkach arotny chlorowca.

nic mniejsze (0,01-0.1). Połączenia wodorofUiorowęglowc (HFC). które nic zawierają chloru, wykazują zerową wartość ODP.

Znaczna ilość CFC wyprodukowanych przez ostatnie 70 lat została uwolniona do atmosfery i przeniknęła do stratosfery. Połączenia te stanowią główne źródło wzrastającego w stratosferze stężenia chloru. Obecnie wiadomo, że zaobserwowane zmniejszenie stężenia ozonu w całej stratosfer/e jest w dużej części związane z katalitycznym jego rozpadem w cyklu chloru. Z tego powodu główne międzynarodowe wysiłki zostały skierowane na ograniczenie stosowania CFC. Wysiłki te zaowocowały licznymi porozumieniami. wśród których najistotniejszy jest Protokół Montrealski z 1987 roku.

Protokół Montrealski — historia częściowego sukcesu w międzynarodowych negocjacjach

Biorąc pod uwagę wszystkie dobrze znane problemy środowiskowe. Protokół Montrealski dotyczący Substancji Zubożających Warstwę Ozonową (Montreal Protocol on Subslonces ihal Dcplcte ihe Ozone Loyer) traktuje się jako kamień milowy wśród porozumień międzynarodowych. Traktat ten zajmuje również centralne miejsce w podejmowanych badaniach, dyskusjach naukowych i politycznych, które prowadzone były już wiele lal przed jego podpisaniem w 1987 roku i kontynuowane są do dnia dzisiejszego.

Niewielu naukowców sugerowało przed 1960 rokiem, że w wyniku działalności człowieka może dojść do zniszczenia warstwy ozonowej. Dopiero w 1974 roku wysunięto pierwszą poważną hipotezę, według której CFC i związki pochodne mogą niszczyć znaczące ilości ozonu stratosferycznego. Odkrycie to zapoczątkowało międzynarodowe dyskusje, które doprowadziły do podpisania Konwencji Wiedeńskiej o Ochronie War-