2009 01 01 3831

<A W wLaoo. $ i l

ISBN 97UU4M5J240. C by W PW ZOirt

5.3.

Powstawanie kwasu siarkowego(VI) w atmosferze

125

w wyniku utleniania disiarczku węgla, jest kinetycznie względnie trwały w reakcji utleniania (5.15). Dalsze utlenianie rodnika sulfanylowego prowadzi do powstania ditlenku siarki.

*SH + O, -* SO + *OH    (5.16)

*SH + Oi -*■ SHO* + 0₂    (5.17)

SHO* + 0₂ -»> SO + HOO*    (5.18)

02

SO + Oi

NO,

SO, + inne produkty

(5.19)

Fitoplankton żyjący w powierzchniowych wodach oceanów wytwarza znaczne ilości sulłidu di metylowego — w ilościach, które stanowią najistotniejszą część zredukowanych połączeń siarki uwalnianych do atmosfery. Rodniki hydroksylowe reagują z sulfidem dimctylowym przez oderwanie atomu wodoru lub przyłączenie rodnika.

dalsze produkty utleniania (5.20)

(CH,)₂S + *OH

CH3SCH2 + H2O

CH.S(OH)CH>

Do dalszych produktów utleniania należą sulfotlcnck dimctylowy i kwas mctanosulfoliowy, których obecność stwierdzono w aerozolach atmosferycznych pochodzenia morskiego. Tworzy się również ditlenek siarki: drogi jego powstawania, jak 1 mechanizmy tej sekwencji złożonych reakcji, nic zostały dotychczas dostatecznie wyjaśnione.

W powyższych procesach dowolne zredukowane związki siarki mogą ulegać utlenieniu. a głównym jego produktem jest ditlenek siarki. Ostatecznie zostaje on przekształcony w kwas siarkowy(YT). Na obszarach odległych od siedzib ludzkich emitowane zredukowane związki siarki, a w szczególności sulfid dimctylowy. stanowią główne źródło ditlenku siarki, zwiększającego kwasowość atmosferycznych aerozoli i opadu atmosferycznego.

Ditlenek siarki jest również uwalniany w znacznych ilościach bezpośrednio do atmosfery przy wytopie rud siarczkowych oraz w wyniku spalania paliw kopalnych. Jest to dodatkowe źródło antropogeniczne tego tlenku, które przyczynia się do wzrostu kwasowości w niektórych kontynentalnych regionach naszego globu.

Reakcje homogenicznego utleniania ditlenku siarki

Tworzenie się kwasu siarkowego(VI) z ditlenku siarki zachodzi w wyniku co najmniej dwóch różnych grup procesów. Pierwsza z nich to sekwencja reakcji homogenicznych w fazie gazowej, którą rozpoczyna reakcja (5.21) jako decydująca o szybkości procesu.    _#

S0₂ + *OH + M —► H0S0₂ + M    (5.21)

Wykazano, że jest to reakcja trzeciego rzędu, ale w niższej iroposferze, gdzie stężenie ..trzeciego ciała" M — przeważnie diazotu lub ditlenu — jest duże. staje się ona reakcją pseudodrugiego rzędu. Stąd też stała szybkości reakcji drugiego rzędu powinna