2009 01 024211

O. W v.*il iwi S. J. IXjI!v l’A»nw    ^ujw 2U)7

ISBN V?l-XU0M5«^-X C bv PWN 3X0

267

10.2. Wykresy dwóch zmiennych — diagramy pf/pH

moczona przez kilka godzin w zbiorniku zawierającym kwas chromowy w celu wywołania sieciowania, tj. tworzenia wiązań między resztami prolmy i hydroksyprolmy. występującymi w cząsteczkach białka zwierzęcej skóry. Prowadzi to do uplastycznienia obrabianego materiału. /. kolei skóry poddawane garbowaniu przenoszone są do innego zbiornika, zawierającego czynnik redukujący, np. sacharozę, w celu zredukowania nadmiaru chromu(VI) do chromu(III). który odprowadzany jest wraz ze ściekami.

Przemysł garbarski odgrywa w gospodarce ważną rolę. szczególnie w Indiach, które są znaczącym światowym producentem wyrobów skórzanych. Istnieją tam liczne zakłady przemysłowe produkujące obuwie, walizki, części garderoby itp., ale większość z nich to małe zakłady zlokalizowane w małych miejscowościach na terenach wiejskich. Centrum przemysłu skórzanego w Indiach znajduje się w północnej części stanu Tamil Nadu (południowa część Indii).

Ilość odpadowego chromu(III) występującego w ściekach odprowadzanych pr/.cz małą garbarnię w Indiach oszacowano na około 0,4 kg na 100 kg surowych skór zwierzęcych. Stanowi to około połowy ilości wprowadzanej do pierwszego zbiornika. Przeprowadzone przez autorów książki obliczenia wskazują, że pierwiastek ten ulega w tym procesie utlenieniu do CrjO:^-. Chrom(III) jest potrzebny jako pierwiastek śladowy dla ssaków, natomiast chrom(VI) może być w wysokim stopniu toksyczny i rakotwórczy dla ludzi i innych ssaków. Jest on również toksyczny dla roślin, o czym najlepiej świadczy fakt. że na terenach intensywnej produkcji wyrobów¹ skórzanych w stanie Tamil Nadu zanika wegetacja roślin. Konsekwencje dla ludzi w tym regionie nic zostały udokumentowane. W każdym razie uwolnienie znacznej ilości chromu(ITI) i jego następne przekształcenie w termodynamicznie trwałą postać CnO}^- stanowi poważny problem dla środowiska.

Zaproponowana metoda³ usuwania chromu(III) z odpadów garbarskich polega na wprowadzaniu do ścieków garbarskich sukcesywnie porcjami wodorostów z gatunku Sargassum. Materiał ten po wysuszeniu poddaje się działaniu roztworów kwasu siaiko-wcgo(VI) oraz chlorków wapnia i magnezu przed wprowadzeniem do kwasowego roztworu zawierającego chrom. Pozwala to na usunięcie ze ścieków do 35 mg chromu przez 1 g wodorostu, co wyjaśniono kalionowymiennym działaniem grup karboksylowych występujących na powierzchni wodorostów. Szczegółową dyskusję dotyczącą natury materii organicznej i jej roli w reakcjach wymiany jonowej przedstawiono w rozdz. 12.

10.3

DO ZAPAMIĘTANIA

Aktywność elektronów określona jest przez pE. Duża wartość pE jest charakterystyczna dla warunków utleniających, tj. takich, jakie występują w wodach dobrze napowietrzonych. Mała wartość pE wskazuje na warunki redukujące, które występują w wodach, w których ditlen został zużyty.

R. Aravindhun. B. Mad han. J.R Rao, BU. Nair. T Ramusami. ..Bioaccumulation uf dmimium from tannery wastewater: an approach for chrome rccovcry and rcusc", Emiroti. Sci. Tedmol., 38. 300

(2004).