2009 01 02 0203

<A W wLaoo. $ i l

ISBN 97UU4M5J240. C by W PW ZOirt

12.2. Problemy środowiskowe związane z materią organiczną w wodzie    307

stosowaniem w rolnictwie i leśnictwie, a nawet w środowisku miejskim, ważne jest zrozumienie sposobu, w jaki migrują i oddziałują na środowisko. Pewne aspekty chemii środowiskowej biocydów zostaną poruszone w rozdz. 20.

Reakcja z innymi połączeniami występującymi w wodzie

Istnieją, również mniej bezpośrednie sposoby oddziaływania materii organicznej na procesy środowiskowe i one również zasługują na zbadanie. Na przykład, cyna nieorganiczna ulega alkilowaniu w środowisku wodnym, dając związki takie jak mono-mctylocyna (CHjSn³⁺) i dimetylocyna ((CHj^Sn²⁴). Proces alkilowania jest reakcją biologiczną zachodzącą w organizmie (wnętrznościach) ryb lub via mikroorganizmy w kolumnie wody. Związki cynoorganiczne są bardziej toksyczne w stosunku do fauny

i    flory wodnej niż wyjściowe nieorganiczne związki cyny. Toksyczność ta zwykle jest związana z ich zdolnością do przenikania przez błony komórkowe. Toksyczność ich staje się w iększa wraz. ze zwiększeniem się liczby grup organicznych w serii R,₁Sn^(4-"⁾⁺, dla

ii    od 1 do 3. Toksyczność la jest również odwrotnie proporcjonalna do długości łańcucha podstawmka R i przyjmuje maksymalną wartość, gdy R jest grupą metylową lub etylową. W środowisku mamy do czynienia z wieloma dodatkowymi przykładami związków metaloorganicznych i kompleksów metal-ligand organiczny. Niezmiennie, związane ze środowiskiem właściwości chemiczne i toksyczne tych związków różnią się od właściwości wolnych jonów metalu. W niektórych przypadkach toksyczność ulega zwiększeniu; w innych — zmniejszeniu w wyniku oddziaływania z materią organiczną występującą w hydrosferze.

Zużycie tlenu

Trzecią środowiskową właściwością materii organicznej występującej w wodzie, a w szczególności ogromnych ilości resztek roślinnych i zwierzęcych lub niektórych zrzutów przemysłowych, jest to, że ta martwa materia organiczna może zostać utleniona przez ditlen lub inne czynniki utleniające w wodzie. Dlatego po uwolnieniu do zbiornika wodnego ogromna ilość MO ulega rozkładowi, zużywając ditlen i pozostawiając układ w stanic pozbawionym ditlcnu. Warunki beztlenowe (anacrobowc) prowadzą do wystąpienia małej wartości pF. i dlatego mogą wpływać na zmianę właściwości chemicznych całego środowiska. Utrata ditlenu również wywołuje napięcie (stres) w wielu wodnych organizmach, w tym w rybach. Warunki takie często obserwowano w nurcie rzeki poniżej punktów, gdzie dokonano zrzutów ścieków¹ o dużej zawartości MO.

Każdy z tych aspektów środowiskowych związanych z materią organiczną w wodzie pojawi się w dalszych rozdziałach lego podręcznika. Obecnie zapoznamy się z właściwościami chemicznymi dobrze określonych naturalnie występujących makrocząsteczek obecnych w hydrosferze w postaci rozpuszczalnej, koloidalnej i osadu. Pochodne tych makrocząsteczek również są ważne w środowisku lądowym.