2009 01 024123

G W v.til $. I. IXil'ty (Am(f voAr»nU \ttr- -ISBN 9?*4>4M5324'.1.0 by W PW SHf?

14. Chemia środowiskowa koloidów i powierzchni

średnica / m iu 10* 10* 10< ,0
1 cząsteczki	1 1 minerały kwasy ilaste ................ huminowe	1 1 1 osady w zawiesinie
wirusy
	b	jkteric
	t	glony
rozpuszczone	koloidalne	strącone

Rys. 14.2. Klasyfikacja materiałów występujących w hydrosferze oparta na rozmiarze cząstek

wynika, ze wartość 0.45 urn jest bliska środka zakresu rozmiaru cząstek koloidalnych). W przypadku bardziej dokładnych badań inne podziały mogą być bardziej odpowiednie.

Drugie pytanie porusza zagadnienie znaczenia środowiskowego tego eksperymentalnie zdefiniowanego rozdzielenia według rozmiarów. Ponownie wracając do przykładu próbki fosforu, odpowiadamy na to pytanie, rozpoczynając od celu oznaczania stężenia fosforu w zbiorniku wodnym. Najbardziej prawdopodobnym powodem jest fakt. że ten pierwiastek jest jedną z ważniejszych substancji pokarmowych podtrzymujących wzrost glonów i roślin wodnych. W miejscu gdzie wzrost jest nadmierny, następuje eutrofizacja. Spośród podstawowych substancji pokarmowych fosfor jest najczęściej czynnikiem ograniczającym i dlatego ma decydujący wpływ na szybkość eutrofizacji. Rozpuszczalne ortofosforany(V) (PO^ i ich sprotonowane postaci) są podstawowym źródłem tego pierwiastka. W dłuższym okresie jednak inne połączenia zawierające fosfor mogą również uwalniać rozpuszczalne ortofosforany, przyczyniając się do rozwoju organizmów. Do tej kategorii można włączyć rozkładalną martwą biomasę i materię nieorganiczną o rozmiarze cząstek koloidalnych, które na swej powierzchni zatrzymują zaadsorbowany fosfor. Jest znacznie mniej prawdopodobne, że fosfor występujący jako strukturalny składnik minerałów pierwotnych, jak trudno rozpuszczalny apatyt [CajfPOąjjfF.ChOH)!, będzie dostępny dla roślin lub glonów. Przynajmniej niektóre ze składników zawierających biologicznie dostępny fosfor pojawiają się we frakcjach materiału rozpuszczalnego i materiału o rozmiarze cząstek koloidalnych, które przechodzą przez filtr o średnicy oczek 0.45 pin. Większość strukturalnego fosforu zazwyczaj znajduje się w pozostałej części cząstek o dużym rozmiarze występujących w zawiesinie. Dlatego sączenie przez filtr o średnicy oczek 0.45 pm umożliwia przybliżone, ale dalekie od doskonałości oddzielenie biologicznie dostępnych postaci fosforu od postaci odpornych.

Przykład fosforu stanowi dobrą ilustrację potrzeby posiadania bogatszej wiedzy o formach występowania tego lub jakiegokolwiek innego pierwiastka, który' jest związany