2009 01 024625

G W v.nLm<i. Ś.) My. CAi«(n    Wsnm JWłT

ISBN WMV*I • 15*24*5.0 by WN fAN 2407

375

14.3. Chemia fosforu w środowisku naturalnym

umiejscowionych wokół zatoki. Źródła rozproszone, łącznie ze spływami powierzchniowymi z terenów rolniczych i leśnych oraz z terenów zamieszkałych, składają się na pozostałą część rocznego obciążenia tym pierwiastkiem. Od 1978 roku dokonano istotnego wysiłku zmierzającego do ograniczenia uwalnianych ilości fosforu / obu tych źródeł. Regulacje prawne kanadyjskich prowincji ściśle ograniczają dopuszczalną ilość fosforu w detergentach i innych preparatach czyszczących. Przeprowadzono modernizację zakładów oczyszczania ścieków, aby docelowo osiągnąć ograniczenie stężenia tego pierwiastka w wycieku do 0.5 |ig • mL^_l (w przeliczeniu na fosfor). Zapewniono zachęty i bodźce motywacyjne mające na celu poprawę działalności gospodarstw rolnych w sposób, który prowadzić będzie do zmniejszenia ilości uwalnianego fosforu w wyniku spływu powierzchniowego i ługowania. Zalicza się do nich zachowawczą uprawę roli, utrzymywanie zbiorników nawozów w należytym stanie, ulepszanie systemów ściekowych w gospodarstwach oraz minimalizowanie dostępu inwentarza żywego do pastwisk sąsiadujących z wybrzeżem.

Tabela 14.4. Dane dotyczące eutrofl/acji wody w zatoce Quinte

	Wartości średnic w okresie
	1971-77	1978-83	1984-89	1991-94
Fosfor całkowity/tng L 't	52	41	38	30
FitoplanktonAmm - L“')	8.6	6.1	7.1	6.1
Chlorońl «/<pg L^_l)	28	23	20	14
Współczynnik wygaszania światła epAR/m ^1	1.43	1.32	1.27	1.09

Podjęte działania pozwoliły na osiągnięcie znacznej poprawy jakości wody na terenie BOQ (tab. 14.4). Zarówno objętość fitoplanktonu jak i stężenie masowe chlorofilu a są wskaźnikami wzrostu mikrobiologicznego, który z kolei zależy od dostępności składnika pokarmowego, jakim jest fosfor. Współczynnik wygaszania światła. £>ar. jest miarą absorpcji promieniowania aktywnego w fotosyntezie (PAR) przez pionowy słup mętnej wody o wysokości I metra; większa ilość absorbowanego światła oznacza większe zmętnienie.

Dane te można porównać z ogólną klasyfikacją troficznego stanu jezior (tab. 14.5). Klasyfikacja ta obejmuje jeziora od takich, które podtrzymują niewielką czynność biologiczną (iultraoligotrofieyte). do jezior o nadmiernie wielkiej produktywności organizmów (hipertroficzne). Na podstawie danych dotyczących zawartości fosforu można stwierdzić, że od momentu wprowadzenia ograniczeń w stosunku do tego pierwiastka, BOQ przeszła z kategorii eutroficznej do mezonolicznej. Zanotowano również istotne zmniejszenie produkcji biomasy mikroorganizmów wskutek zmniejszenia stężenia fosforu, chociaż klasyfikacja oparta na tym kryterium nic pokrywa się z kategoriami opartymi na stężeniu fosforu.

W latach po wprowadzeniu ograniczeń (1977) na terenie BOQ zaobserwowano znaczącą poprawę jakości wody. na co wskazały wszystkie cztery rodzaje jej wskaźników.