2009 01 020740

<A W wLaoo. $ i l

ISBN 97UU4M5J240. C by W PW ZOirt

15.1. Klasyfikacja mikroorganizmów    399

kiem powierzchni do objętości. Wystawione na działanie otaczającego roztworu, na ich powierzchni znajdują się zdeprotonowane grupy kwasowe, dlatego bakterie, w zwyczajnych warunkach środowiskowych, mają ładunek ujemny. Istnieje wiele rodzajów bakterii o kształtach od kulistego, przez elipsoidalny do pałeczkowatego. Ich obecność stwierdzono w rozmaitych środowiskach — jedne występują w środowiskach bogatych w tlen (acrobowych. tlenowych), inne zaś w beztlenowych (anaerobowych), czyli pozbawionych tlenu. Jako substancji pokarmowych bakterie wymagają różnorodnych substancji chemicznych, łącznie z tak popularnymi jak azot, fosfor i potas. Źródłem węgla, potrzebnego do ich własnego wzrostu, są dla bakterii wstępnie przetworzone cząsteczki innych materiałów organicznych, które bakterie najczęściej modyfikują i przyswajają.

Populacja (charakter i liczebność) bakterii w danym środowisku zależy od wielu czynników, takich jak temperatura, pil, stężenie elektrolitu, dostępność substancji pokarmowych. a w przypadku gleby również zawartość wilgoci. W osadach i glebach liczba bakterii jest dodatnio skorelowana z zawartością materii organicznej i może ulegać zmianie od kilku milionów do wielu setek milionów pojedynczych bakterii w jednym gramie. Jednakże z powodu ich bardzo małego rozmiaru nawet większa ich liczba stanowi mniej niż 0.1% całkowitej masy materiału stałego. W samej kolumnie wody liczba bakterii mieści się w granicach od 5 • 10⁴ do 5 • I0⁷ mL^_l, w zależności od lokalizacji, pory roku. położenia kolumny wody oraz troficznego stanu wody.

Grzyby

Grzyby są wszechobecną i różnorodną kategorią mikroorganizmów, zwykle uważaną za związaną prawic wyłącznic ze środowiskiem lądowym. Wynika to z faktu, że sprzyjają im acrobowe, zwykle nieco suche warunki. Jednakże zajmują one również większość natlenionych części stawów, jezior, rzek i oceanów. Mają one różną postać oraz rozmiary. łącznie z organizmami wielokomórkowymi (np. pieczarki) łatwo dostrzegalnymi bez powiększenia. Grzyby zawsze wymagają związków wstępnie zsyntczowanych jako źródła węgla pierwiastkowego. Grzyby rozszczepiają te wyjściowe związki i inkorporują przekształcone cząsteczki do swojej własnej struktury. Z tego względu grzyby odgrywają kluczową rolę w rozkładzie odpadów w glebie — niezbędnego ogniwa w łańcuchu reakcji, których efektem jest powstanie materiału huminowego. Mikroorganizmy, które rozkładają martwą materię organiczną, noszą nazwę saprofitów (roztoczy). W przeciwieństwie do bakterii, z których większość zwykle preferuje środowisko od obojętnego do nieznacznie zasadowego, grzyby lepiej adaptują się w warunkach kwasowych.

Liczbowe stężenie grzybów w glebie jest zazwyczaj wiele rzędów wielkości mniejsze niż bakterii, ale ponieważ są znacznie większego rozmiaru, pod względem masy mogą być najważniejszym rodzajem mikroorganizmów. Wiele gatunków grzybów ma włóknistą strukturę, charakteryzują się więc one bardzo dużym stosunkiem powierzchni do objętości, mimo ich znacznych rozmiarów.

Promieniowce

Promieniowce są klasą organizmów jednokomórkowych. W pierwszym etapie swego rozwoju przybierają postać cienkich, rozgałęzionych włókien, podobnych do grzybów.