2009 01 021614

<A W wLaoo. $ i l

ISBN 97UU4M5J240. C by W PW ZOirt

1 S.2. Procesy mikrobiologiczne — cykl biogeochemiczny węgla    40S

ATMOSFERA

CO, 378 ppmv CO ok. 100 ppbv CH₄ 1.78 ppmv

aerozol atmosferyczny pyły organiczne, aerozole kondensacyjne

CO + CO,

opad

rośliny, średnio w {CH,0} 40% mikroorganizmy, zwierzęta

spala

wymiana

gazowa

synteza autotrofiezna

\vulkany oddychanie, rozkład

opad

oddychanie, rozkład

woda morska, średnio 2,3 ramol I.

CO,. HCOj. COj    wymywanie

węgiel organiczny w roztworze i w zawiesinie

fotosynteza

sedymentacja

średnie rozpowszechnienie w skorupie ziemskiej 500 ppm CaCO,. (Ca. Mg)CO,. C. węglowodory, organiczna biomasa w glebach

woda słodka, średnio 0,8 mmol I. ¹

HYDROSFERA    LITOSFERA

Rys. 15.2. Cykl biogeochemiczny węgla zestawienie podstawowych procesów zachodzących w śro

dowidcu

1

nieorganiczne substancje zawierające węgiel są obecne w wodzie, na lądzie i w atmosferze. Każdy związek organiczny i wszystkie postaci nieorganicznych węglanów układają się w pewien sposób w ogólnym obrazie przemian syntezie, transformacji i/lub rozkładzie.

Substancje zawierające węgiel w wodzie i na lądzie

W środowisku lądowym wyróżniamy trzy główne zbiorniki węgla (odnosimy się do danych w tab. 12.1 oraz w Załączniku A.2). Biorąc pod uwagę masę. zdecydowanie największym z nich są skały węglanowe, wapień (CaCOi) i dolomit [(Ca.MgjCOiJ. Drugim głównym depozytem tego pierwiastka jest materiał znajdujący się skorupie ziemskiej w postaci paliw kopalnych, które występują w trzech postaciach fizycznych, mianowicie: paliw stałych, ropy naftowej, oleju łupkowego i piasków bitumicznych oraz gazu ziemnego. Trzecim z kolei dużym zbiornikiem lądowym węgla jest materia organiczna w różnym stadium jej chemicznej modyfikacji, na powierzchni lub wewnątrz gleby. Paliwa kopalne i materia organiczna gleby są pochodzenia biologicznego.

W środowisku wodnym procesy biotyczne są również ważne w określaniu występujących tam postaci węgla. Na rysunku 15.3 przedstawiono zawartość węgla organicznego w oceanach w skali logarytmicznej. Ostatecznie, nawet nieorganiczne postaci węglanów są pochodzenia biologicznego.