2009 01 023815

O W V4iliw<« S J DulT>    JU) i

ISBN WMWI. 15.124-1.0By WN PfcN *HI>

480

18. Właściwości globy

powstały w wyniku wysychania lub /ostały utworzone przez dżdżownice i korzenie roślin.

Przesiąkliwość gleby zmniejsza się wraz z jej głębokością, ale zmiany często są nieregularne i nie mają charakteru ciągłego. Grunty twarde (orsztyn) są warstwami nie-przesiąkliwynn w profilu gleby. Wśród gleb stosowanych pod uprawę grunt twardy często występuje tuż poni/.cj głębokości, do jakiej dochodzi pług lub kultywator. Jest to wynik stosowania ciężkiego sprzętu lub zwierząt przechodzących przez ten sam obszar. Zaobserwowano. że gleby z normalną gęstością nasypową rzędu 1,2-1,5 g-mL^-1 mogą zostać w ten sposób zbite do gęstości większych niż 2 g-mL ’*. Okresowa głęboka orka lub. ewentualnie, pozostawienie ziemi odłogiem pozwalają zapobiegać problemom związanym z przesiąkaniem wody w takich sytuacjach.

Rozpatrując właściwości chemiczne gleby, należy sobie uświadomić, że istnieje wiele sposobów, w jakich właściwości fizyczne gleby wpływają na ich środowiskowe (łącznic z chemicznym) zachowanie. Przesiąkliwość jest prawdopodobnie najważniejszym pod tym względem spośród pojedynczych czynników. Gleby o małej przcsiąkli-wości mogą stać się terenem podmokłym, co spowoduje powstanie potencjalnie redukującego środowiska. Podobnie, przesiąkliwość oddziałuje na transport związków chemicznych przez glebę. Jakikolwiek całościowy opis przemieszczania się związków chemicznych w glebie wymaga wiedzy zarówno o podziale substancji chemicznych między glebę i wodę (co opisano w rozdz. 14). jak i o hydrologicznych właściwościach gleby. Tc ostatnie właściwości są determinowane przez rozmaite fizyczne cechy gleby.

DO ZAPAMIĘTANIA

Uziarnicnic i struktura gleby oddziałują na przepływ wody przez glebę, ale również określają stopień dostępności powierzchni cząstek stałych do reagowania zc związkami chemicznymi transportowanymi przez pory.

18.2. Właściwości chemiczne

Obecnie skierujemy naszą uwagę na niektóre chemiczne właściwości gleby, które są istotne dla naszych całościowych rozważań dotyczących chemii środowiska.

Pierwiastki

Logicznym punktem wyjścia jest teraz zapoznanie się z pierwiastkami wchodzącymi w skład gleb. Zakresy stężeń zarówno głównych, jak i niektórych pierwiastków śladowych obecnych w mineralnej części gleby podano w tab. IS.2. Skład chemiczny gleby jest określony przez charakter materiałów wyjściowych (skał macierzystych i minerałów skałotwórczych), z których powstała, oraz przez procesy, którym ulegała z czasem.