2009 01 021305

O W V4iliw<« S J DulT>    JU) i

ISBN WMWI. 15.124-1.0By WN PfcN *HI>

568

20. Biocydy organiczne

Obliczenia kinetyczne

W obliczeniach szybkości procesu degradacji (rozkładu) biocydów' oraz wyznaczaniu parametrów kinetycznych dotyczących konkretnej reakcji zazwyczaj się przyjmuje, że jest to reakcja pierwszego rzędu. W wielu przypadkach jest to rozsądne założenie, ponieważ związek kscnobiotyczny występuje zazwyczaj w bardzo małym stężeniu w porównaniu z innymi substralami reakcji rozkładu (wodą i materią organiczną, na przykład) zachodzącej w środowisku glebowym (patrz Przykład 20.1).

20.2

DO ZAPAMIĘTANIA

Biocydy ulegają rozkładowi w wyniku procesu abiotycznego (łącznie z procesem fotolitycznym) lub biotycznego. Ich trwałość zależy od struktury chemicznej, dostępności reagentów i mikroorganizmów biorących udział w ich rozkładzie, a także od różnych czynników środowiskowych. Produkty degradacji wykazują charakterystyczne dla siebie właściwości toksykologiczne.

20.3. Ruchliwość (mobilność) biocydów

Drugim czynnikiem określającym zachowanie się biocydów w środowisku jest ich zdolność do migracji we wszystkich jego elementach. Pestycydy są zazwyczaj rozpylane na obsiane pola lub na pola z rosnącymi juz roślinami. Pestycyd pozostaje zatem w kontakcie z glebą, a opad atmosferyczny lub woda pochodząca z nawadniania może przenosić go w dół profilu glebowego lub w płaszczyźnie poziomej do strumieni i innych zbiorników wodnych. Podobnie inne biocydy, które zostały rozlane lub zakopane, pozostają w miejscu lub są przenoszone przez wodę. która znajduje się na powierzchni gleby lub w jej wnętrzu. Istnieje wiele mechanizmów, które są odpowiedzialne za tę migrację lub jej hamowanie, na powierzchni gleby lub bezpośrednio pod nią (rys. 20.4).

Transport wodny

Związki ksenobiotyczne transportowane są w środowisku glebowym zarówno w fazie gazowej. jak i ciekłej. W większości przypadków transport z fazą wodną jest procesem najważniejszym. W wodzie związki chemiczne są przenoszone ku dołowa w wyniku przesączania się deszczu i wód irygacyjnych (nawadniających), natomiast w górę w wyniku wznoszenia kapilarnego, w źle odwodnionej jałowej glebie, oraz na boki na wzniesieniach i w wodonośnej warstwie wody gruntowej.

Czy biocyd przemieszcza się łatwo w środowisku, czy też pozostaje związany z glebą, zależy od łącznych właściwości konkretnego związku chemicznego i gleby. Dlatego często oblicza się stalą podziału między oktanol i wodę (Afow). którą opisano w rozdz. 14. Jak tam wykazano, parametr ten może być empirycznie związany z dwiema