2009 01 021641

<A W wLaoo. $ i l

ISBN 97UU4M5J240. C by W PW ZOirt

21. Ziemia w przyszłości

przez rosnącą populację ludzką — pięciokrotnie większą od tej, która była zaledwie 100 lat temu. a stanie się jasne, że wpływ człowieka na środowisko jest ogromny.

Atmosfera

Chemia atmosfery ulega nieustannym zmianom od początku istnienia Ziemi. Tuz przed ostatnią epoką lodowcową, która rozpoczęła się około 150 000 lat temu. stężenie atmosferycznego ditlcnku węgla, które zmierzono w rdzeniu lodowym na Antarktydzie, zwiększyło się od około 2<X) do 290 ppmv w okresie ponad 20 000 lat. W ostatnim okresie nastąpił jego podobny wzrost, tj. od ok. 275 do 365 ppmv — ale ten ostatni wzrost nastąpił w okresie zaledwie 150 lat. Równocześnie ostatnie stulecie było okresem. w którym zaobserwowano istotne zwiększenie stężenia innych gazów w atmosferze, występujących w ilościach śladowych, w rodzaju metanu i tlenku azotu(I). Ponadto do atmosfery uwalniane są gazy wyprodukowane przez, człowieka, a wśród nich połączenia chlorofluorowęglowc. halony, hcksafluorck siarki i wiele innych. Obecne jedynie w ilościach śladowych te nowe związki są zdolne do oddziaływania z „naturalnymi” składnikami i z promieniowaniem słonecznym w troposferze i stratosferze. Wpływ gazów śladowych na cykl ozonu w stratosferze został dobrze udokumentowany i dokładnie zmierzono wynikający stąd duży wzrost natężenia wysokoenergetycznego promieniowania słonecznego w zakresie UV-B docierającego do powierzchni Ziemi. Szczegóły dotyczące wpływu wzrostu stężenia gazów cieplarnianych na klimat globalny stanowią przedmiot nieustannych dyskusji, ale sam fakt. że nastąpił jego bezprecedensowy wzrost, nie podlega dyskusji. Stanowi to dowód istotnego śladu, który ludzie wnoszą do światowego środowiska. Jakiekolwiek będą działania podejmowane przez człowieka, będą wywierać wpływ na cały świat, nic tylko na obszary, gdzie związki chemiczne zostaną przez niego uwolnione. Taki jest charakter problemów związanych ze środowiskiem powietrza atmosferycznego. Z licznych demonstrowanych tutaj przykładów dotyczących kwaśnych opadów atmosferycznych i zanieczyszczeń spotykanych w Arktyce wynika, ze nic znają one granic i przemieszczają się w kierunku określonym przez aktualne prądy powietrza.

Woda

Zanieczyszczona woda również nic pozostaje w ramach dobrze określonych granic, jakkolwiek jej ruchliwość jest nieco mniejsza niż powietrza. W światowych zasobach wody widać także ślady aktywności człowieka i wpływ ten jest w wielu przypadkach uzależniony od energii. Dobrze znamy okresowe występowanie na wodach oceanicznych plam ropy naftowej spowodowanych prze/ katastrofy supcrtankowców w różnych miejscach na całym świecie. Być może jest to zadziwiające, ale dobrze nagłośnione w mediach najważniejsze wypadki dotyczyły jedynie ok. 10 15% ilości ropy naftowej zrzuconej do oceanu. Znacząca jej ilość uwalniana jest przez pompy zęzowe (praktyki nielegalne), umiejscowione na lądzie źródła przemysłowe oraz spływ powierzchniowy z dróg i parkingów na terenach zamieszkałych. Również atmosfera wnosi swój wkład do zanieczyszczeń wód oceanicznych.