Image (73)

1-52

C HKIM IAISI NI IN. '.Ml I

*    KomlruMywlśtl imMują (iiawn    inko e/ęść struktur normatywnych, które warun

kują d/IrtlfliilB imóMw l flklmńw tilB|uirtBlw<Jwy( ti w stosunkndi międzynarodowych. Podobnie jak w wypmlku innych mirtu aiwlminych, ekipomiją tml sposób, w jaki prawo kształtuje tożsamości pos/atigólnyi-h tiki mów, Ich IntBiaiy I strateg In, Podstawową słabością konstruktywizmu jest jednak to, >e Jogo opis prawa mltjrl/y narodowego jest nledoprecyzowany, szczególnie jeśli chodzi o rozróżnimiin norm spotor/nyr h od prawnych.

*    Nowi liberałowie podkreślają wewnętrzne pot hod/nnle preferencji państw, a co za tym idzie - prawa międzynarodowego, W dziedzinie prawa międzynarodowego wskazują na potrzebę „rozłożenia" państwa na czynniki pierwsze w celu zrozumienia transnarodowej integracji prawnej i interakcji zachodzących na lej płaszczyźnie. Ponadto, dają oni pierwszeństwo prawu humanitarnemu. Podstawowe ograniczenie tej perspektywy to negowanie roli, jaką prawo międzynarodowe może odgrywać w konstytuowaniu rzeczywistości wewnątrzpaństwowej.

*    Szkoła New Haven wskazuje na wyłonienie się globalnego porządku publicznego, charakteryzowanego przez globalne procesy autorytatywnego podejmowania decyzji, z których wywodzi się prawo międzynarodowe. Procesy te, wraz z wartościami, Jakie niosą, stanowią główne źródło autorytetu prawa międzynarodowego. Niestety, podejście to zawodzi w swojej próbie wyjścia poza pozytywizm i naturalizm.

*    Krytyczne studia prawnicze skupiają się na sposobie, w jaki liberalizm, na którym bazuje prawo międzynarodowe, ogranicza - i to poważnie - jego radykalny potencjał. Problem powstaje, kiedy krytyczni analitycy nie chcą uznać emancypacyjnych rezultatów prawa międzynarodowego, szczególnie gdy idzie o sposoby, w jakie słabi aktorzy mogą „używać” prawa międzynarodowego, by przeprowadzać dogłębne reformy w swoich państwach.

Podsumowanie

Rozdział rozpoczął się od wskazania na „paradoks” prawa międzynarodowego: podczas gdy analitycy często nie doceniają jego wartości i skuteczności, suwerenne państwa poświęcają mnóstwo czasu i energii, konstruując coraz bardziej złożone reżimy prawne. Następnie opisano rolę, jaką odgrywają instytucje w ułatwianiu współistnienia i współpracy między państwami, oraz sposób, w jaki wtoku historii powstała nowoczesna instytucja prawa międzynarodowego. Dowiedziono, że prawo międzynarodowe było nie tylko funkcjonalne - istniejąc w coraz bardziej złożonym systemie międzynarodowym - ale także głęboko osadzone w ideach związanych z legitymizacją prawa, które towarzyszyły powstawaniu liberalizmu politycznego. Po opisaniu tendencji, które mogą wpływać na przekształcenie prawa międzynarodowego w prawo ponadnarodowe bądź też transnarodowe, w konkluzji ukazano główne teorie dotyczące natury i skuteczności prawa międzynarodowego. Każda z nich przedstawia odmienny zbiór sposobów patrzenia na „paradoks” prawa międzynarodowego.

Więcej informacji związanych z ietnulyką tego rozdziału, a także studia przypadków, można znaleźć na .stronic towarzyszącej podręcznikowi: www.oup.com/uk/booksites/ politics.

Prawo międzynarodowe

453

pytania

1.    Jakie inne czynniki, poza wymienionymi w tym rozdziale, przyczyniły sit; w ciągu nnłFilnłth dwóch stuleci do powstania nowoczesnego prawa międzynarodowego?

2.    Czy „paradoks" prawa międzynarodowego Jest prawdziwym paradoksom?

3.    Czy przemawia do ciebie argument mówiący, że państwa tworzą Im4ylucjn, nby uli/ynW lwi międzynarodowy?

4.    Czy poza wymienionymi w tym rozdziale, istnieje jakaś inna cecha dinrnktetystyc/nn miwo czesnej instytucji prawa międzynarodowego?

5.    Która z wymienionych teorii prawa międzynarodowego jest według deble rtn]biird/l») pr/ekn nująca i dlaczego?

6.    Gdybyś miał przewidzieć przyszłość prawa międzynarodowego, w Jaki sposób skorzystałbyś z wymienionych teorii, aby zbudować swoją odpowiedź?

7.    Jakie są mocne, a jakie słabe strony systemu prawa międzynarodowego?

8.    Jakie widzisz dowody na to, że prawo międzynarodowe przekształca się w prawo ponadnarodowe?

9.    Jakie są konsekwencje powstawania prawa ponadnarodowego dla suwerenności państw?

10.    W jaki sposób powinniśmy postrzegać związek między prawem międzynarodowym, sprawiedliwością i etyką w stosunkach międzynarodowych?

WSKAZÓWKI DO DALSZYCH LEKTUR

Barker J. Craig (2000), International Law and International Relations (Continuum, London). Solidny przegląd związków między prawem międzynarodowym a stosunkami międzynarodowymi.

Byers Michael (2000), The Role of Law in International Politics (Oxford University Press, Oxford). Doskonały zbiór rozbudowanych esejów na temat polityki prawa międzynarodowego.

Cassese Antonio (2005), International Law (wyd. 2, (Mord University Press, (Mord), Znakomity tekst prawniczy napisany przez czołowego badacza i prawnika.

Higgins Rosaiyn (1994), Problems and Process: International Law and How We Use It (Oxford Univer-sity Press, (Mord). Bardzo dobre wprowadzenie do tematyki prawa międzynarodowego autorstwa sędzi Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.

Lynch Cecelia i Loriaux Michael (red.) (2000), Law and Morał Action in World Politics (University of Minnesota Press, Minneapolis). Interesujący zbiór esejów na temat związków prawa międzynarodowego i etyki.

Kratochwil Friedrich (1989), Rule, Norms, and Decisions (Cambridge University Press, Cambridge). Najbardziej aktualna i rozbudowana praca konstruktywistyczna na temat międzynarodowego rozumowania prawnego.

Reus-Smit Christian (red.) (2004), The Politics of International Law (Cambridge University Press, Cambridge). Kolekcja prac przedstawiająca konstruktywistyczne ujęcie prawa międzynarodowego, wzbogacona o liczne współczesne przykłady.

Von Glahn Gerhard (1995), Law Among Nations: An Introduction to Public International Law (wyd. 7, Addison-Wesley, New York). Tradycyjne, całościowe wprowadzenie do prawa międzynarodowego napisane przez politoioga.

www.un.oirg

Organizacja Narodów Zjednoczonych. www.asil.org

Amerykańskie Stowarzyszenie Prawa Międzynarodowego.