Photo0008 bmp

Rys. 2.51. Charakterystyki Q = / (H), N = f (H) i rj — f (H) dla pompy zębatej przy różnych lepkościach pompowanej cieczy (oleju)

Q„ W_lf 7]i — dla 30° E; Q₃, N_t, — dla 100° E; Q₃, N₃, y₃ — dla 200° E

Przykładowo charakterystyka taka przedstawiona jest na rysunku 2.51. Jak widać, wydajność pompy zębatej maleje nieznacznie wraz ze wzrostem wysokości podnoszenia. Przy stałej prędkości obrotowej n silnika napędzającego pompę zębatą, spadek wydajności przy większych wartościach ciśnień jest spowodowany zwiększającymi się stratami objętościowymi wskutek przecieków w miejscach styku części obracających się i nieruchomego kadłuba.

Przy zwiększającym się ciśnieniu, dość gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie mocy. Wzrost ten jest znaczniejszy aniżeli wynikałoby to z samego wzrostu wytwarzanego ciśnienia. Przyczyną są straty mocy spowodowane tarciem występującym między zębatymi kołami roboczymi pompy i przetłaczanym czynnikiem.

Wpływ strat tarcia, jak i strat objętościowych, występuje szczególnie ostro przy większych ciśnieniach, stąd też znaczny spadek krzywej sprawności r)! = f (H) po przekroczeniu wartości >;_max odpowiadającej w danym przypadku wysokości ciśnienia H =?= 60 kG/cm².

Na rysunku 2.5L. przedstawione są krzywe charakterystyczne określonej pompy zębatej dla zmieniających się wartości lepkości pompowanego czynnika. Krzywe Q_t, N₃ i ęj jako funkcje H odnoszą się do czynnika o lepkości 30°E, krzywe Q₂, N₂ i »/₂ — do czynnika o lepkości 100°E, wreszcie krzywe Q₃, JV_;i i — do czynnika o lepkości 200°E.

Wraz ze wzrostem lepkości maleją co prawda straty objętościowe przecieków pompowanego czynnika, jednakże znacznie szybciej wzrastają straty tarcia kół zębatych i cieczy. Ponieważ wartość ogólnej sprawności pompy jest iloczynem poszczególnych rodzajów sprawności, zatem spada ona znacznie (porównaj krzywe sprawności rj₂ i t]₃ na rys. 2.51), szczególnie

83