290 8. Sterowanie i regulacja okrętowych urządzeń chłodniczych
się termostatu parownikowego wyłączającego sprężarkę przy dochodzeniu temperatury par opuszczających parownik do temperatury parowania, określonej nastawieniem zaworu. W ten sposób przy realizacji funkcji dławienia i zamykania się podczas postoju sprężarki, zawór nie jest w stanie prawidłowo reagować na zmiany obciążenia cieplnego. Ponadto jego zastosowanie ogranicza możliwości sprężarki, wyrażające się zwiększeniem mocy chłodniczej w razie wzrostu ciśnienia ssania w procesie wychładzania produktów, a przy nastawieniu niskich ciśnień parowania należy liczyć się z niepożądanym wpływem zmian ciśnienia barometrycznego. Właściwość zamykania się zaworu przy wzroście ciśnienia parowania uniemożliwiają również równoległą pracę kilku parowników w związku z trudnościami ustawienia zaworów na dokładnie tę samą wartość ciśnienia parowania. Wymienionych wad nie równoważy prostota konstrukcji i łatwość regulacji, zatem presóstatyczne zawory dławiące stosowane są wyłącznie w jednoparownikowych urządzeniach chłodniczych o małych mocach do chłodzenia obiektów o stosunkowo stałych obciążeniach cieplnych (szafy chłodnicze).
Na rysunku 8.2b pokazano przekrój presostatycznego zaworu rozprężnego firmy Danfoss (typu Dl) stosowanego w szafach chłodniczych stanowiących wyposażenie pentr, mebli chłodniczych itp. Zawór ten współpracuje z termostatem parownikowym, którego czujnik zakłada się w miejscu, gdzie parownik powinien przestać szronić. Natężenie przepływu czynnika chłodniczego reguluje się śrubą regulacyjną 1, jednorazowo nie więcej niż jedną czwartą obrotu. Dalszą regulację zaworu podejmować należy po czasie potrzebnym do ustalenia się nowych warunków równowagi — zależnie od wielkości urządzenia po 10 -5- 30 min.
Po regulacji kołpak ochronny 2 należy szczelnie dokręcić, aby zapobiec przedostawaniu się wilgoci do wnętrza zaworu.
Termostatyczne zawory dławiące
Termostatyczne zawory dławiące (TZD) są proporcjonalnymi regulatorami przegrzania par opuszczających parownik suchy. Przegrzanie to zmienia się zależnie od obciążenia cieplnego parownika w zakresie proporcjonalności, wynoszącym zwykle Atp = 3 -j-10 K. To tak zwane przegrzanie robocze At jest sumą nastawionego przegrzania początku otwarcia (inaczej przegrzania statycznego lub zamykania) z przedziału Ata = 2 4- 10 K i dodatkowego przegrzania (inaczej przegrzania otwarcia lub zmiany przegrzania) z przedziału A<d = 0 4- Atp, będącego odchyłką statyczną regulacji proporcjonalnej, zależną od zmian obciążenia cieplnego parownika w zakresie Q„ = 0-ż- Qomax- Najczęściej nastawiane przegrzanie statystyczne pokrywa się z nastawieniem fabrycznym wynoszącym At, = 4 4- 7 K zależnie od typu zaworu, natomiast jego elementy dławiące dobierane są pod kątem uzyskania zakresu proporcjonalności Atp < 6 K. Większym wartościom tego zakresu odpowiada co prawda lepsza charakterystyka dynamiczna zaworu, istotna przy regulacji obiektu (parownika) o małej stabilności, to jednak wyraźnemu pogorszeniu ulegają czułość i szybkość reakcji zaworu.
W odróżnieniu od sterowanych ciśnieniem zaworów presostatycznych, działanie zaworu termostatycznego sterowanego sygnałem przegrzania umożliwia utrzymanie względnie stałej długości strefy wrzenia w parowniku, tylko w nieznacznym