W punkcie 2 kończy się proces zasysania; tłok dochodzi do swojego skrajnego położenia i zmienia kierunek ruchu na przeciwny. Po przejściu drogi wynoszącej zlSt, gdy ciśnienie w pompie wzrośnie do odpowiedniej wartości, zostanie otwarty zawór tłoczny (punkt 3 wykresu) i ciecz będzie wytłaczana do rurociągu tłocznego. Wahania ciśnienia w okolicy punktu 3 spowodowane są wzrostem oporów podczas otwierania zaworu tłocznego, oporami bezwładności przyspieszanej cieczy itp.
Tłoczenie przy ciśnieniu wynoszącym /^kończy się w punkcie 4, kiedy tłok wróci do skrajnego lewego położenia. Po zmianie kierunku ruchu, spadku ciśnienia z h'r do wartości poniżej hc i po przejściu drogi wynoszącej JS, otwiera się zawór ssawny (punkt 1 wykresu). Również i w tym wypadku wahania ciśnienia spowodowane są zmiennymi oporami podczas otwierania zaworu ssawnego oraz oporami bezwładności przyspieszanej cieczy.
Obszary zakreskowane są proporcjonalne do pracy zużytej na pokonanie oporów ssania Hrs i tłoczenia Hrt.
Planimetrując powierzchnię wykresu indykatorowego i dzieląc ją przez podstawę (wartość skoku S) otrzymuje się średnie ciśnienie indykowane H,
i moc indykowaną (wewnętrzną) pompy podstawiając wartość Ht do wzoru [1.17].
2.1.3. Powietrzniki
Powietrzniki są zbiornikami wyrównawczymi włączonymi pomiędzy rurociąg a cylinder pompy tłokowej. Są one tak ukształtowane, że wewnątrz nich może znajdować się w czasie pracy pompy pewna ilość powietrza ograniczona do dołu zwierciadłem przepompowywanej cieczy. Schemat pompy z powietrznikami: ssawnym i tłocznym przedstawiony jest na rysunku 2.10.
W czasie procesu przetłaczania cieczy, w momencie gdy tłok zatrzymuje się w jednym ze swoich skrajnych położeń i zmienia kierunek ruchu na
Rys. 2.10. Schemat pompy z powietrznikami ssawnym i tłocznym I — tłok; 2 — zawór ssawny; 3 — zawór tłoczny; 4 — powietrznik ssawny; 5 — po-wletrznik tłoczny
39