ScannedImage 71

tko

Świętych. A dalej wierzymy w Niego: że jest Duchem Świętym, Duchem Boży*, Duchem doskonałymi Duchem Pocieszycielem, niestworzonym, pochodzącym od Ojoa, udzielonym przez Syna i przez Niego podanym naszej wierze

(...) .

Tych zaś, co mówią, że był niegdyś /taki czas/, kiedy nie było Syna albo Ducha Świętego, albo że któryś z nich został uczyniony czy to z niczego, czy to z innej hipostazy, lub substancji; utrzymując, że bądi Syn, bądź Duch Święty podlega przemianie - powszechny i apostolski Kościół, matka wasza i nasza, wyłącza ich ze swojej społeczności.••

. f. Synody lokalne - o Duchu Świętym

Synod rzymski z 382 r. - tamże, s. 197 - 199.

1. Wyłączamy ze społeczności wiernych tych, którzy nie głoszą bez zastrzeżenia, że On /Duch Święty/ posiada jedną moc i jedną substancję z Ojcem i Synem.

ś 2. Wyłączamy ze społeczności wiernych także tych, którzy idąc za hłęi— Sabeliusa^ przyjmują, że Duch Święty jest tym samym, co Ojciec

• j.    •    -    2

;;    Wyłączamy ze społeczności wiernych Ariusza i Eunomiusza , którzy

^r z*rfahym brakiem pobożności, choó w różnych słowach twierdzą, że Syn i ;Xhtoh Święty są stworzeniami.

16* Jeśli ktoś nie przyjmuje, że Duch Święty jest prawdziwie i Y/łaś-eiwie z Ojca, tak jak Syn; że jest z substancji Bożej i jest prawdziwym Bogiem - to sam się y/yklucza ze społeczności wiernych.

17. Jeśli ktoś nie przyjmuje, że Duch Święty, jak Syn i Ojciec, wszystko może i wszystko poznaje i jest v/szędzie - to sam się wyłącza ze społeczności wiernych.

21. Jeśli ktoś nie przyjmuje, że są trzy prawdziwe Osoby Ojca i Syna i Ducha Świętego, że one są równe, zawsze żyjące, ogarniające wszystkie rzeczy widzialne i niewidzialne, że mogą wszystko, sądzą wszystko, ożywię ją wszystko, stwarzają wszystko, zbawiają wszystko - to sam się wyłącza ze społeczności wiernych (...)

Na tym więc polega zbawienie chrześcijan, aby wierząc w Trójcę, to

1.    tył na przełomie II i III w.; około 218 r. wyłączony ze wspólnoty za szerzenie monarohianizmu.

2.    Zwolennik Ariusza, był w 360 r. biskupem Kyziku w Poncie.

znaczy w Ojca i Syna 1 Ducha Świętego, byli ochrzczeni w jej imię i wierzyli bez wahania, że Ona posiada to samo prawdziwe, jedyne Bóstwo i moc, majestat i substancję*

g. Bóg Trójjedyny w oczach teologów

Grzegorz z Nazjanzu, Mowa teologiczna trzecia - ALP, t. 2, 8*

240 - 250.

/Pochodził z Kapadocji, żył w 1. 329 - 390. W chwili pisania powyższej mowy był biskupem Konstantynopola - 379 - 381 r./

Trzy są najstarsze opinie o Bogu: politeizm anarchiczny, politeizm hierarchiczny i monoteizm (...) My wyznajemy monoteizm. Nie taki jednak, który całą władzę skupia w jednej tylko osobie - taka jedność mogłaby przejść w wielość, gdyby ta osoba nie pozostawała sama z sobą w zgodzie. Nasz monoteizm opiera się na równej godności natury, całkowitej harmonii woli, tożsamości działania i wspólnocie dążeń Tych, którzy różnią się wprawdzie liczbą, ale nie istotą i naturą, co jest niemożliwe u istot s tworzonych.

Od początku bowiem Boska Jednia nie tylko rozdwoiła się, lecz nawet przeszła w Trójcę. Stanowią ją dla nas: Ojciec, Syn i Duch Święty. Ojciec rodziciel i twórca, ale z wykluczeniem zmienności, czasowośoi i cielesności. Z dwóch pozostałych zaś jeden jest Zrodzony, a drugi "pochodzi”. Mówię "pochodzi", bo nie znajduję innego *określenia, jeśli wykluczam podobieństwo do jakiejkolwiek istoty widzialnej. Nie odważam się zaś mówić o jakimś wylaniu się nadmiaru dobra - jak to w rozprawie o pierwszej i drugiej przyczynie określił jeden z greckich filozofów... Mogłoby się bowiem wydawać, że wprowadzam koncepcję'jakiegoś przymusowego rodzenia, czy też pojęcie jakiegoś naturalnego, niepowstrzymanego nadmiaru, co według mnie nie zgadza się z samym pojęciem Boga. Wolę pozostawać raczej w granicach naszego dogmatu i mówić o N iezrodzonya, o Zrodzonym i o "Pochodzącym od Ojca”, jak go gdzieś określa Słowo Boże.

Kiedy zaś to się stało, to znaczy od kiedy Gi wyżej wymienieni istnieją? Odpowiemy po prostu: odkąd istniał Ojciec. A odkąd On istniał? Zawsze; nie było momentu, w którym by nie istniał. Tak samo więc Syn i Duch Święty. Zapytasz jednak może: kiedyż w takim razie zrodził się Syn? Odpowiem: zrodził się razem z nie zrodzonym Ojcem. A kiedy dokonało się "pochodzenie" Ducha Świętego? Wtedy, kiedy zrodził się Syn, to jest poza wszelkim czasem. Tego oczywiście nie możemy pojąć, bo nawet wyrazić nie potrafimy bez posługiwania się wyobrażeniami związanymi z czaaowoś-cią. Wszak już takie wyrażenia, jak: "kiedy", "przedtem", "potem¹¹, "od