IMAG0780 (7)

XLVIII z tym zastrzeżeniem, że Autor Zarysu pragnął uzdrowieniJ ówczesnych państw i państewek niemieckich, ale do tego celu chciał dążyć nie przez wychowanie państwowe, lecz przez wy- ^ chowanie rodzinne i prywatne jednostek -o silnym charakterze moralnym.

Trzecią myślą podstawową Zarysu było przekonanie, że aby osiągnąć cel moralny, trzeba puścić _w ruch „mechanikę umy-słu”. Dwa są przy tym główne wąrunldpliby ^z “tego mógł "powstać silny charakter moralny. -Trzeba, po pierwsze, aby W wychowanku wytworzyły się wielkie masy wyobrażeniowe; trzeba, po drugie,v aby w tych masach powstał ruch. Z tego rucha mąfą powstać i uczucia, i chcenia, a gdy w dodatku zro-r dzi się smak estetyczny i poczną działać idee moralne, gdy sie chcenia ustalą, wówczas będziemy mieli silny charakter moralny!

Skoro tak, to kształcenie umysłu jest podstawową sprawą. Dopiero po nauczaniu wychowującym może iść wychowywanie charakteru, które Herbart nazywa dyscypliną! (Zucht). Przed nauczaniem jest miejsce tylko- na rząd nad dziećmi (Regierung). Rząd obejmuje 'ftpioiMbrażdei nie patrzące w przyszłość zarządzenia, które zmierzają do utrzymania porządku. Niezbędny to ^ą/runek, aby wychowujące nauczanie mogło się odbywać w spo-kojuU .

Takie, oddzielenie „rządu” od „dyscypliny” jest nieszczęśliwym pomysłem pedagogicznym, (jeszcze gorsze jest uczynienie z nauczania sprawy głównej, a z wychowania charakteru (dyscypliny) sprawy uzupełniającej i dodatkowej,. Toż i bez tego każda szkoła ma tendencję, aby się stać tylko uczelnią, a nie ogniskiem wychowawczym. Prowadzi to do jej degeneracji, a. tymczasem herbartowska teoria uświęcała niejako tę degenerację. Była to bardzo niedobra konsekwencja jej intelektuali* stycznych założeń. Intelektualizmem jest też przesiąknięte w niej pojecie nauczania wychowującego.

(_Główną część systemu pedagogicznego Herbarta musi też stanowić dydaktyka. Dzieli się ona, poza uwagami wstępnymi, na teorię metod nauczania i teorię planu nauczania. 1

^eoria - metod usiłuje wskazać sposoby zdynamizowania mai