Img00210

214

Czas x , po którym określona własność materiału pogorszy się do poziomu ustalonego jako wartość graniczna określa szybkość starzenia materiału w czasie jego eksploatacji, przy określonej temperaturze pracy. Własnościami, których pogorszenie ogranicza dalszą pracę izolacji mogą być własności mechaniczne (np. wytrzymałość na rozciąganie) lub elektryczne (np. współczynnik stratności dielektrycznej, czy też wytrzymałość elektryczna). Czas x jest miarą trwałości izolacji (czasu życia materiału).

Dla niektórych materiałów izolacyjnych określa się zależność długości życia izolacji x od jej temperatury pracy t w postaci

x = ae^b‘    (4.25-1)

gdzie a i b są stałymi, charakterystycznymi dla określonego materiału izolacyjnego.

Jeśli przyjąć określony czas życia izolacji x, dyktowany często względami ekonomicznymi, to z krzywej doświadczalnej x =f(t), sporządzonej dla określonego materiału, określić można maksymalną dopuszczalną temperaturę przy jego ciągłej pracy. Dla pracy przy wyższej temperaturze czas życia izolacji ulega skróceniu, przy niższej — wydłużeniu (rys. 4.25-1).

Z wartości b (różnej dla różnych materiałów) określić można At = t₂~t_x, przyrost temperatury pracy izolacji, powodujący skrócenie długości jej życia o połowę. Dla izolacji klasy A (bawełna w stanie nasyconym) o dopuszczalnej temperaturze pracy 105°C wartość At = 8°C (rys. 4.25-1).

Rys. 4.25-1. Zależność trwałości izolacji (x) klasy A od temperatury przy pracy ciągłej (t)

4.26. W obecnie obowiązujących normach, układy izolacyjne maszyn i aparatów elektrycznych podzielono z punktu widzenia ich odporności na nagrzewanie (ciepło-odporności) na 9 klas (tabl. 4.26-1) o dopuszczalnych ten z urach pracy ciągłej, t od 90°C do 250°C.