Img00316

320

Stale bezkrzemowe (stale o małej zawartości węgla)

5.56.    Wyroby ze stali bezkrzemowych wytwarzane są w postaci litej lub w postaci walcowanych na zimno, nieorientowanych blach i taśm. Zawartość węgla nie przekracza 0,3% przy obecności niewielkich ilości Mn, Mo, V i S. Są tańsze od blach krzemowych, charakteryzują się bardzo dobrą magnesowalnością, wysokim współczynnikiem wypełnienia i dobrą wykrawalnością (dość miękkie z uwagi na nieobecność krzemu).

Wykroje poddawane są obróbce cieplnej (wyżarzanie w temperaturze ok. 770°C w atmosferze ochronnej) w celu uzyskania odpowiednich własności magnetycznych.

Blachy bezkrzemowe stosowane są przede wszystkim w wirujących maszynach elektrycznych małej mocy.

Stopy żelazo-niklowe

5.57.    Blachy ze stopow żelaza z niklem o zawartości od 30 do 80% Ni, zwane potoczne „permalojarm” wytwarza się w postaci taśm o grubości 0,05 - 0,35 mm. Mają one większą przenikalność magnetyczną niż stale krzemowe, a z uwagi na małą grubość — małe straty na prądy wirowe. Stąd używa się ich przede wszystkim do budowy rdzeni pracujących przy wyższych częstotliwościach. Są one znacznie drozsze od blach ze stali krzemowej i mają mniejszą wartość indukcji nasycenia B_n (rys. 5.57-1).

Rys. 5.57—1. Porównanie komutacyjnych krzywych magnesowania stali krzemowej gorącowalcowanej oraz permaloju C

Własności blach żelazo-niklowych zależą w zasadniczy sposób od procentowej zawartości niklu w stopie. Dla procentowych zawartości Ni: 36%, 50% i 78% uzyskuje się maksymalne wartości odpowiednio: p₂₀, B_n i p_lv/) (rys. 5.57-2).

Stopy o zawartości 36% Ni odznaczają się dużą wartością p₂₀, a więc małymi stratami na prądy wirowe. Dalsze ograniczenie tych strat można osiągnąć przez stosowanie cieńszych taśm magnetycznych, nawet o grubości 0,03 mm. Dzięki temu możliwe jest stosowanie tych materiałów na rdzenie transformatorów teletrans-